กระบวนการยุติธรรมทางอาญาสำหรับคนหูหนวก : ศึกษาเฉพาะกรณีคนหูหนวก เป็นผู้ต้องหาหรือจำเลย

Abstract

เป็นที่ยอมรับกันโดยทั่วไปว่าในการดำเนินคดีอาญานั้นผู้ต้องหาและจำเลยต้องมีโอกาสใช้สิทธิในการต่อสู้คดีอย่างเต็มที่ ในกรณีที่ผู้ต้องหาหรือจำเลยเป็นคนหูหนวกโอกาสในการใช้สิทธิข้างต้นย่อมถูกจำกัดลงเพราะเหตุที่เกี่ยวกับความบกพร่องทางร่างกายเนื่องจากกระบวนพิจารณาคดีความนั้นมีทั้งปัญหาข้อกฎหมายและข้อเท็จจริงที่สลับซับซ้อน คนหูหนวกย่อมต้องกาล่ามภาษามือเพื่อช่วยให้ตนรับรู้และเข้าใจกระบวนการพิจารณาได้อย่างท่องแท้ ผู้เขียนวิทยานิพนธ์ได้ทำการศึกษาวิจัยถึงการดำเนินคดีอาญากับผู้ต้องหาและจำเลยที่หูหนวกในประเทศไทยพบว่าบทบัญญัติเรื่องการดำเนินคดีอาญาในประเทศไทยยังขาดหลักประกันสิทธิขั้นพื้นฐานสำหรับคนหูหนวก เพราะมิได้มีบทบัญญัติเกี่ยวกับล่ามภาษามือที่จำเป็นต้องนำมาใช้ในการพิจารณาคดีที่มีคนหูหนวกเป็นผู้ต้องหาหรือจำเลย จากการศึกษาเปรียบเทียบกฎหมายของประเทศสหรัฐอเมริกาในเรื่องนี้พบว่าได้มีการแก้ไขบทบัญญัติทั้งในระดับมลรัฐและสหรัฐไว้แล้ว เพื่อให้คนหูหนวกสามารถใช้สิทธิในการต่อสู้คดีได้อย่างเต็มที่ รูปแบบของการแก้ไขบทบัญญัติกฎหมายข้างต้นอาจนำมาใช้ประโยชน์ในการปรับปรุงแก้ไขกฎหมายไทยที่อาจมีขึ้นในเวลาต่อไปได้ ท้ายสุดผู้เขียนจึงได้สรุปเสนอแนะแนวทางต่าง ๆ ที่เห็นว่าเหมาะสมในการปรับปรุงกฎหมายเกี่ยวกับกระบวนการยุติธรรมทางอาญาสำหรับคนหูหนวกในเวลาต่อไป