การศึกษาเปรียบเทียบภาวะเจริญพันธุ์ของสตรีไทยในชุมชนแออัด และชุมชนชานเมืองของกรุงเทพมหานคร

Abstract

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบภาวะเจริญพันธุ์ซึ่งได้ใช้จำนวนบุตรเกิดรอดของสตรีไทยในชุมชนแออัดและชุมชนชานเมืองของกรุงเทพมหานครที่ได้ดำเนินการด้านสาธารณสุขมูลฐานแล้ว เป็นดัชนีวัดระดับภาวะเจริญพันธุ์ โดยได้นำปัจจัยต่าง ๆ ทางด้านประชากร สังคม เศรษฐกิจ และปัจจัยอื่น ๆ ที่มีอิทธิพลต่อระดับภาวะเจริญพันธุ์เข้ามาพิจารณาประกอบ ผลการศึกษาปรากฏว่า สตรีในชุมชนชานเมืองมีระดับภาวะเจริญพันธุ์สูงกว่าสตรีในชุมชนแออัดของกรุงเทพมหานคร และเมื่อเปรียบเทียบภาวะเจริญพันธุ์ของสตรีทั้ง 2 ชุมชน กับปัจจัยต่าง ๆ ที่มีผลกระทบต่อระดับภาวะเจริญพันธุ์ ปรากฏว่าปัจจัยทางด้านประชากร ซึ่งได้แก่อายุแรกสมรสของสตรี อายุปัจจุบันของตรี จำนวนบุตรที่มีชีวิตในปัจจุบัน และระยะเวลาในการเลี้ยงดูบุตรด้วยน้ำนมมารดาที่เท่า ๆ กัน ของสตรีทั้ง 2 ชุมชน พบว่าสตรีในชุมชนชานเมืองมีจำนวนบุตรเกิดรอดโดยเฉลี่ยสูงกว่าสตรีในชุมชนแออัด สำหรับปัจจัยทางด้านสังคมนั้นพบว่า เมื่อเปรียบเทียบการนับถือศาสนาที่เหมือนกันของสตรีหรือสามี-สตรีในระหว่างชุมชนแล้ว ปรากฏว่าสตรีในชุมชนชานเมืองมีจำนวนบุตรเกิดรอดโดยเฉลี่ยสูงกว่าสตรีในชุมชนแออัด ในขณะที่เมื่อพิจารณาทางด้านระดับการศึกษาที่เท่ากันทั้งของสตรีและสามีพบว่า ทุกระดับการศึกษาสตรีในชุมชนชานเมืองมีจำนวนบุตรเกิดรอดโดยเฉลี่ยสูงกว่าสตรีในชุมชนแออัด ยกเว้นระดับการศึกษา ม.1-ม.6 พบผลตรงกันข้ามกับที่กล่าวมา และเมื่อพิจารณาปัจจัยทางด้านเศรษฐกิจซึ่งได้แก่ อาชีพ และรายได้ ปรากฏว่าสตรีหรือสามีสตรีในกลุ่มอาชีพเดียวกันสตรีในชุมชนชานเมืองมีจำนวนบุตรเกิดรอดโดยเฉลี่ยสูงกว่าสตรีในชุมชนแออัด สำหรับรายได้ของคู่สมรสนั้นก็พบผลในทำนองเดียวกัน นอกจากนี้ เมื่อศึกษาถึงปัจจัยทางด้านอื่น ๆ ก็พบผลไม่แตกต่างกันคือ สตรีในชุมชนชานเมืองมีจำนวนบุตร เกิดรอดโดยเฉลี่ยสูงกว่าสตรีในชุมชนแออัด