ปัญหากฎหมายเกี่ยวกับภาระจำยอม

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มุ่งศึกษาถึงการได้มาซึ่งภาระจำยอมโดยวิธีที่แตกต่างกัน บุคคลที่มีสิทธิได้มาซึ่งภาระจำยอม และอสังหาริมทรัพย์ประเภทใดที่ตกอยู่ภายใต้ภาระจำยอม ในเรื่องของการศึกษา การได้มาซึ่งภาระจำยอมโดยอายุความ มีแนวคำพิพากษาฎีกาได้วางแนวว่า ภาระจำยอมที่ได้มาโดยอายุความแม้จะมิได้จดทะเบียนการได้มา ก็ใช้ยันต่อบุคคลภายนอกผู้รับโอนภารยทรัพย์โดยสุจริต เสียค่าตอบแทน และจดทะเบียนสิทธิโดยสุจริตได้ กรณีมิเข้ามาตรา 1299 วรรค 2 แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ แต่เมื่อได้ศึกษาแล้วเห็นว่ายังไม่เห็นด้วย เพราะภาระจำยอมเป็นทรัพยสิทธิที่ใช้ยันได้แก่คนทั้งหลายทั่วไป ก็จำเป็นต้องให้มีการแสดงออกโดยเปิดเผยทางทะเบียน ส่วนสาธารณูปโภค เช่น ถนน ที่ตกอยู่ภายใต้ภาระจำยอมโดยผลแห่งกฎหมาย ตามประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบับที่ 286 (พ.ศ. 2515) ว่าด้วยการควบคุมการจัดสรรที่ดิน สำหรับในกรณีที่ผู้จัดสรรที่ดินจงใจหลีกเลี่ยงไม่ปฏิบัติตามกฎหมาย ซึ่งเป็นการฝ่าฝืนกฎหมายและมีโทษทางอาญานั้น มีความเป็นว่า สาธารณูปโภคที่ได้จัดทำขึ้นควรตกอยู่ภายในภาระจำยอม และแนะนำว่าการปรับปรุงร่างกฎหมายเกี่ยวกับการจัดสรรที่ดิน พ.ศ. … ควรนิยามคำว่าสาธารณปโภคให้ชัดเจน เพื่อมิให้เกิดปัญหาในการตีความในกรณีเวนคืนภารยทรัพย์นั้นมีปัญหาโต้แย้งระหว่างเจ้าของสามยทรัพย์และเจ้าจองภารยทรัพย์ว่า เจ้าของสามยทรัพย์จะมีสิทธิได้รับเงินค่าทดแทนการเวนคืนภารยทรัพย์หรือไม่อย่างไร ภาระจำยอมโดยนิติกรรมซึ่งเสียค่าตอบแทนแก้เจ้าของภารยทรัพย์ควรกำหนดให้ได้รับเงินค่าทดแทนตามส่วนแห่งจำนวนปีของอายุการใช้สอย ภาระจำยอมโดยผลแห่งกฎหมายควรกำหนดให้สาธารณูปโภคเป็นทรัพย์ส่วนกลาง เช่นเดียวกับทรัพย์ส่วนกลางตามพระราชบัญญัติอาคารชุด พ.ศ. 2522 ซึ่งเจ้าของสามยทรัพย์ควรได้รับเงินค่าทดแทนตามอัตราส่วนระหว่างราคาของบ้านจัดสรรแต่ละหลังกับราคารวมของโครงการบ้านจัดสรรทั้งหมด และภาระจำยอมโดยอายุความ เจ้าของสามยทรัพย์ควรได้รับเงินค่าทดแทนในส่วนที่ภารยทรัพย์นั้นลดลง ที่ดินมือเปล่าที่ตกอยู่ภายใต้ภาระจำยอมต้องมีการกำหนดให้ชัดเจนว่า ที่ดินมือเปล่าที่ไม่มีเอกสารสิทธิหรือได้สิทธิจับจองชั่วคราวสามารถตกอยู่ภายใต้ภาระจำยอมโดยอายุความได้ แต่เป็นการอ้างสิทธิระหว่างเอกชนด้วยกัน ไม่สามารถยกขึ้นอ้างต่อรัฐผู้เป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์ในที่ดินได้ ส่วนที่ดินมือเปล้าที่มีเอกสารสิทธิควรตกอยู่ภายใต้ภาระจำยอมโดยอายุความได้