การศึกษาเพื่อวางแนวทางวางแผนการใช้ที่ดินเขตชั้นกลางของกรุงเทพมหานคร ด้านฝั่งธนบุรี : พื้นที่กรณีศึกษา เขตภาษีเจริญ

Abstract

วัตถุประสงค์ของการศึกษา 1. เพื่อศึกษาถึงวิวัฒนาการของการใช้ที่ดิน และการเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดินในเขตภาษีเจริญ 2. เพื่อวิเคราะห์ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดิน และสภาพปัญหาต่างๆ ที่เกิดขึ้น 3. เพื่อแสดงแนวทางในการวางแผนการใช้ที่ดิน การกำหนดนโยบาย และเป้าหมายในการพัฒนาและเสนอแนะรูปแบบการใช้ที่ดินในอนาคตของเขตภาษีเจริญ ผลการศึกษาปรากฏผลดังนี้ วิวัฒนาการของการใช้ที่ดินเขตภาษีเจริญเริ่มต้นจากหมู่บ้านสวนริมคลองต่างๆ ต่อมาเปลี่ยนแปลงเป็นชุมชนสองฟากถนน มีการขยายตัวของอาคารตึกแถวพาณิชย์-พักอาศัย และโรงงานอุตสาหกรรมต่างๆ เกิดขึ้น ปัจจัยที่ผลักดันให้มีการเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดิน ได้แก่ การปรับปรุงเส้นทางถนน และการเพิ่มประชากร ในช่วงปี พ.ศ. 2522-2527 การใช้ที่ดินพักอาศัยมีการเปลี่ยนแปลงเพิ่มขึ้น 58.7% ต่อปี การใช้ที่ดินพาณิชยกรรมมีการเปลี่ยนแปลงเพิ่มขึ้น 22.3% ต่อปี การใช้ที่ดินเกษตรกรรมมีการเปลี่ยนแปลงลดลง 1.69% ต่อปี ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดิน ได้แก่ การปรับปรุงโครงข่ายการคมนาคม การเพิ่มประชากร การบริการสังคมดีขึ้น โครงการเคหะชุมชน โครงการและแผนงานป้องกันน้ำท่วม และนโยบายการพัฒนาเมือง ล้วนมีผลกระทบทำให้เขตภาษีเจริญมีบทบาทสำคัญเป็นย่านพักอาศัย รองลงมาเป็นย่านพาณิชยกรรมระดับรองและบริเวณเกษตรกรรม ปัญหาสำคัญที่เกิดขึ้นได้แก่ ปัญหาการใช้ที่ดินไม่คุ้มค่าสับสนและขยายตัวในลักษณะสองฟากถนน ซึ่งมีผลกระทบก่อให้เกิดปัญหาต่อเนื่องหลายประการ เช่น ปัญหาการประกอบอาชีพเกษตรกรรม ปัญหาชุมชนแออัด ปัญหาการรักษาความปลอดภัย การบริการสาธารณูปโภคและสภาพแวดล้อมเสื่อมลง แนวทางการกำหนดนโยบายและเป้าหมายการพัฒนามีจุดประสงค์เพื่อแก้ไขปัญหาต่างๆ ตอบสนองความต้องการของชุมชน บทบาทของเขตภาษีเจริญ และสอดคล้องกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 6 และผังเมืองรวมกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2544 การเสนอแนะรูปแบบการใช้ที่ดินในอนาคตของเขตภาษีเจริญใช้เทคนิค Threshold และ Potential Surface Analysis ในรูปแบบหลายศูนย์กลางของกรุงเทพมหานคร