การพัฒนารูปแบบที่พักอาศัยชั่วคราวสำหรับคนงานก่อสร้าง:กรณีศึกษา ที่พักอาศัยชั่วคราวของคนงานก่อสร้าง บริษัท เวสท์คอน จำกัด กรุงเทพมหานคร

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาพัฒนาการของที่พักอาศัยชั่วคราวสำหรับคนงานก่อสร้าง และศึกษาทัศนคติของบุคคลที่เกี่ยวข้องต่อการพัฒนารูปแบบของที่พักอาศัยชั่วคราว รวมทั้งแนวความคิดและแนวทางในการพัฒนาที่พักดังกล่าวของผู้ประกอบการ ในการศึกษาครั้งนี้ได้เลือกที่พักอาศัยชั่วคราวของคนงานก่อสร้าง บริษัท เวสท์คอน จำกัดเป็นกรณีศึกษา ผู้วิจัยได้ทำการศึกษาการพัฒนาที่พักอาศัยชั่วคราวสำหรับคนงานก่อสร้างของกรณีศึกษา ในช่วงระยะเวลา พ.ศ.2528 – 2549 สามารถแบ่งช่วงเวลาการพัฒนาออกเป็น 3 ช่วง โดยช่วงที่ 1 และ 2 ใช้โครงสร้างไม้ ส่วนช่วงที่ 3 ใช้โครงสร้างเหล็กรูปพรรณในการสร้าง และมีรูปแบบที่พักอาศัยชั่วคราวทั้งหมด 5 รูปแบบ ดังนี้คือ คือ เรือนแถวสังกะสี 1 ชั้น, เรือนแถวสังกะสี 1 ชั้น หันหลังชนกัน, เรือนแถวสังกะสี 2 ชั้น ,เรือนแถวสังกะสี 2 ชั้น หันหลังชนกัน และเรือนแถวสังกะสี 2 ชั้น หันหลังชนกัน ระบบกึ่งสำเร็จรูป จากการศึกษา พบว่าแนวทางในการพัฒนารูปแบบที่พักอาศัยก่อสร้างชั่วคราวในช่วงที่ 1 บริษัทฯ ไม่ได้มีการควบคุมรูปแบบการก่อสร้างให้เป็นไปตามประกาศกฏกระทรวงสาธารณะสุข ที่ 6/2538 และที่ 7/2538 แต่ในช่วงที่ 2 เป็นต้นมา ได้พัฒนารูปแบบการก่อสร้างให้เป็นไปตามข้อกฏหมาย ส่วนในเรื่องการเปรียบเทียบกับข้อกำหนดมาตรฐานอาคารชั่วคราวของลูกจ้างในกิจการก่อสร้าง ของกระทรวงแรงงานและสวัสดิการสังคม ก็พบว่า ในช่วงที่ 1 จะต่ำกว่ามาตรฐาน แต่ในช่วงที่ 2 เป็นต้นมา บริษัทฯ ได้มีการพัฒนาตามมาตรฐานที่กำหนดไว้ จากผลการศึกษาพบว่าปัจจัยสำคัญที่ส่งผลกับการสร้างที่พักคนงานก่อสร้างคือ ขนาดที่ดินที่จะใช้ในการจัดสร้าง ซึ่งส่งผลต่อการจัดวางผังบริเวณ หรือทิศทางการวางเรือนแถว รวมถึงบริเวณที่ว่าง สำหรับลานกิจกรรม โดยการสร้างที่พักคนงานก่อสร้างในช่วงที่สองเป็นต้นมา ไม่สามารถนำหลักทางสถาปัตยกรรมมาใช้อย่างเต็มที่ แต่ในด้านการก่อสร้างพบว่า งานโครงสร้าง วัสดุบุผิว วัสดุปูทางเดิน ระบบระบายน้ำ ห้องน้ำ ห้องส้วม ได้มีการพัฒนาไปในทางที่ดีขึ้น เช่นการนำโครงสร้างเหล็กมาใช้ในระบบกึ่งสำเร็จรูป การใช้พื้นไม้อัดผสมซีเมนต์ ทำให้ที่พัก มีความแข็งแรงและคงทนมากขึ้นและลดความเสียหายในการรื้อถอน เมื่อนำกลับมาใช้ใหม่ ถึงแม้ว่าเรือนแถวสังกะสี 2 ชั้นระบบดั้งเดิม จะมีราคาค่าก่อสร้างที่ถูกกว่าระบบกึ่งสำเร็จรูป แต่ก็พบว่า ในการนำกลับมาใช้ใหม่ของโครงสร้างนั้น ระบบดั้งเดิมจะสามารถนำกลับมาใช้ได้เพียง 1 – 1.5 โครงการเท่านั้น แต่ขณะที่ระบบกึ่งสำเร็จรูป สามารถนำกลับมาใช้ได้อย่างน้อยถึง 4 โครงการ กลุ่มคนงานก่อสร้างมีความคิดเห็นว่าการพัฒนารูปแบบที่พักอาศัยโดยรวมดีขึ้น กลุ่มผู้รับเหมาช่วง มีความคิดเห็นการสร้างในระบบกึ่งสำเร็จรูปสามารถสร้างได้รวดเร็ว มีความทนทาน อีกทั้งง่ายในการรื้อถอน และสามารถนำวัสดุส่วนใหญ่กลับมาใช้ใหม่ได้ กลุ่มผู้ควบคุมงานคิดเห็นว่า ถึงแม้ต้นทุนในการก่อสร้างของระบบกึ่งสำเร็จรูปจะเพิ่มสูงขึ้น แต่ในระยะยาวก็จะคุ้มค่าที่ได้ลงทุนไป ส่วนผู้ประกอบการเห็นว่า แม้ว่าจะมีต้นทุนที่สูงมากกว่าระบบดั้งเดิม แต่ก็แข็งแรง ทนทาน ซึ่งจะคุ้มค่าในระยะยาว โดยในการก่อสร้างจะพบว่า จะช่วยลดระยะเวลาในการก่อสร้าง และการรื้อถอนที่เร็วกว่ารูปแบบดั้งเดิม รวมถึงลดการสูญเสียของวัสดุในขณะรื้อถอน ผู้วิจัยจึงเสนอแนะว่าอาจจะเปลี่ยนแปลงวัสดุที่ใช้ในการก่อสร้าง หรือผลิตภัณฑ์ที่ดีมีคุณภาพและเหมาะสมต่อไปในอนาคต รวมทั้งอาจมีการนำระบบสำเร็จรูปหรือระบบ Box System มาใช้ในการสร้าง หรือพัฒนาไปเป็นตู้คอนเทรนเนอร์ รวมทั้งอาจมีการก่อสร้างที่พักถาวร โดยจัดสร้างเป็นศูนย์รวมที่อยู่อาศัยถาวรสำหรับบุคลากรของบริษัทฯทั้งหมด