ปัญหาการโอนความเสี่ยงภัยตามพระราชบัญญัติสัญญาซื้อขายล่วงหน้า พ.ศ. 2546

Abstract

การทำสัญญาซื้อขายล่วงหน้า ภายใต้บังคับของพระราชบัญญัติสัญญาซื้อขายล่วงหน้า พ.ศ.2546 นั้น มีการกำหนดชนิดของสินค้าไว้ 3 ประเภท ได้แก่ สินค้าประเภทหลักทรัพย์, ทองคำ และน้ำมันดิบ โดยในปัจจุบันได้เปิดให้มีการซื้อขายสินค้าประเภทหลักทรัพย์ ที่เรียกว่า Set 50 Index เท่านั้น ส่วนสินค้าประเภททองคำ และน้ำมันดิบ นั้นคาดว่าหลังจากที่มีการกำหนดกฎระเบียบข้อบังคับต่างๆเสร็จสิ้นแล้ว ก็จะนำเข้ามาทำการซื้อขายในตลาดอย่างแน่นอน ทั้งนี้การทำสัญญาซื้อขายล่วงหน้า ตามพระราชบัญญัติสัญญาซื้อขายล่วงหน้า พ.ศ.2546 มีทั้งเพื่อส่งมอบสินค้าในอนาคต และเพื่อการเก็งกำไรรวมทั้งเฉลี่ยความเสี่ยงจากสินทรัพย์อ้างอิง สำหรับการทำสัญญาซื้อขายล่วงหน้าเพื่อส่งมอบสินค้านั้นนอกจากจะมีปัญหาในเรื่องความซับซ้อนเพราะประกอบด้วยองค์กร และองค์ประกอบต่างๆที่เกี่ยวข้องมากมายหลายประการแล้ว ปัญหาที่มีความสำคัญอีกประการหนึ่ง คือ ปัญหาเรื่องการโอนความเสี่ยงภัย ซึ่งมิได้มีการกำหนดไว้ในข้อบังคับของตลาดอนุพันธ์แห่งประเทศไทย ถึงแม้ว่าจะไม่เป็นปัญหาสำหรับการทำสัญญาซื้อขายสินค้าประเภทหลักทรัพย์ เพราะเป็นการซื้อขายที่โดยสภาพแล้วไม่มีการส่งมอบตัวสินค้า แต่ถือว่าเป็นปัญหาที่สำคัญของการทำสัญญาซื้อขายล่วงหน้าทองคำและน้ำมันดิบที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต เพราะเป็นการซื้อขายที่โดยสภาพอาจต้องมีการส่งมอบสินค้ากัน จากการศึกษาพบว่า หลักเกณฑ์การโอนความเสี่ยงภัยที่มีความเหมาะสมและสอดคล้องกับลักษณะของการทำสัญญาซื้อขายล่วงหน้าทองคำ และน้ำมันดิบ ตามพระราชบัญญัติสัญญาซื้อขายล่วงหน้า พ.ศ.2546 ได้แก่ กำหนดให้ความเสี่ยงภัยโอนพร้อมกรรมสิทธิ์ กำหนดให้ความเสี่ยงภัยโอนพร้อมการส่งมอบสินค้า กำหนดให้ความเสี่ยงภัยโอนตามแบบจารีตประเพณีทางการค้า และกำหนดให้ความเสี่ยงภัยโอนตามแบบวิธีการของคลังสินค้า ซึ่งหากมีการเพิ่มเติมบทบัญญัติในเรื่องการโอนความเสี่ยงภัยไว้ในข้อบังคับของตลาดอนุพันธ์ภายใต้พระราชบัญญัติสัญญาซื้อขายล่วงหน้า พ.ศ. 2546 แล้ว จะสามารถรองรับและแก้ปัญหาทางกฎหมายที่อาจเกิดขึ้นในเรื่องของการโอนความเสี่ยงภัยในการทำสัญญาซื้อขายล่วงหน้าในอนาคตได้ไม่มากก็น้อย ทั้งยังสามารถก่อให้เกิดความชัดเจน และความยุติธรรมแก่ผู้ที่เกี่ยวข้องด้วยทุกฝ่ายอันจะเป็นการส่งเสริมการซื้อขายในตลาดซื้อขายสินค้าล่วงหน้าและส่งผลดีต่อระบบเศรษฐกิจอีกด้วย