Species, distribution and status of dolphins in the inner Gulf of Thailand

Abstract

จากการศึกษาโลมาในอ่าวไทยตอนในรูปตัว ก ในปัจจุบันพบโลมา 4 ชนิด คือ โลมาหัวบาตรหลังเรียบ, Necphocaena phocaenoides, โลมาหัวบาตร ; Orcaella brevirostris, โลมาเผือก, Sousa chinensis และโลมาปากขวด, Tursiops truncatus โลมาหัวบาตรมักอาศัยอยู่บริเวณน้ำกร่อยใกล้ชายฝั่ง แต่โลมาหัวบาตรหลังเรียบมักพบบริเวณที่ห่างจากปากแม่น้ำมากกว่า โลมาเผือกเป็นโลมาที่สามารถพบเห็นได้บ่อยบริเวณปากแม่น้ำ แต่ก็สามารถพบไกลฝั่งออกไปเช่นเดียวกัน โลมาอีกชนิดหนึ่งคือโลมาปากขวด มักอาศัยไกลฝั่งออกไป โดยเฉพาะบริเวณเกาะต่างๆ จากการศึกษาความสามารถในการว่ายเข้าแม่น้ำของโลมา ในอดีตพบว่ามีผู้พบเห็นโลมาหัวบาตรว่ายเข้าไปในแม่น้ำเจ้าพระยาได้ถึง 85 กิโลเมตร ที่บริเวณเกาะเกร็ด จังหวัดนนทบุรี และสามารถเข้าแม่น้ำบางปะกงได้ถึง 60 กิโลเมตร บริเวณตลาดอำเภอเมือง จังหวัดฉะเชิงเทรา นอกจากนี้ยังพบโลมาปากขวดเข้ามาในแม่น้ำเจ้าพระยาถึง 30 กิโลเมตรซึ่งถูกยิงตายและยังคงมีซากเก็บไว้ แต่ในปัจจุบันไม่มีการพบเห็นโลมาในแม่น้ำอีกนอกจากการเข้าแม่น้ำเพียง 2-3 กิโลเมตรของโลมาเผือก และเป็นโลมาเพียงชนิดเดียวที่พบว่าสามารถว่ายเข้าไปในแม่น้ำท่าจีนและแม่กลอง โลมาอีกชนิดหนึ่งที่ไม่สามารถพบได้ในปัจจุบัน หรือ อาจมีประชากรอยู่น้อยมากในบริเวณอ่าวไทยตอนในคือ โลมากระโดดเนื่องจากแทบจะไม่มีผู้พบเห็นโลมาชนิดนี้เลยในปัจจุบันแต่มีซากสตัฟฟ์เป็นจำนวนมากในแถบนี้ โลมาหัวบาตรหลังเรียบเป็นโลมาที่ได้ทำการศึกษาซากใหม่มากที่สุด โลมาหัวบาตรหลังเรียบเพศผู้ขนาดใหญ่ที่สุดในการศึกษาครั้งนี้พบว่ามีความยาว 141 เซนติเมตร และพบว่าโลมาเพศเมียยาว 133 เซนติเมตร กำลังอยู่ในช่วงการให้นมลูก อาหารของโลมาหัวบาตรหลังเรียบที่พบในกระเพาะอาหาร คือ ปลาหมึก ปลาและกุ้ง จากการศึกษาเรื่องโลมาของนักวิทยาศาสตร์ชาวต่างประเทศหลายท่านที่พยายามจะแยกชนิดของโลมาทั้ง 5 ชนิดให้เป็นชนิดใหม่ จากการศึกษาในครั้งนี้พบว่าโลมากระโดดแบบแคระเพียงชนิดเดียวที่ควรจะแยกเป็นชนิดใหม่จากโลมากระโดดที่พบที่แหล่งอื่นๆ ของโลก เนื่องจากมีสัดส่วนต่างๆ เล็กมากและที่สำคัญ มีจำนวนฟันน้อยกว่าโลมากระโดดจากที่อื่นๆ อย่างเห็นได้ชัด