การพัฒนาระบบสืบค้นเชิงความหมายด้วยวิธีอ็อบเจกต์ออนโทโลยีแมปปิง

Abstract

ระบบค้นหาโดยส่วนใหญ่ดำเนินการโดยทำการจับคู่ระหว่างคำค้นและข้อมูลจากระบบฐานข้อมูล โดยตรวจสอบจากตัวอักษรและความหมายว่าเหมือนหรือแตกต่างกันหรือไม่ ซึ่งวิธีการดังกล่าวนี้ทำให้ระบบสามารถค้นหาได้เพียงข้อมูลที่มีความสัมพันธ์ทางภาษาได้เท่านั้น แต่จะไม่สามารถค้นหาข้อมูลในกรณีที่คำค้นและข้อมูลไม่มีความสัมพันธ์กันทางภาษาแต่มีความสัมพันธ์กันในองค์ความรู้อื่นได้ ซึ่งวิธีการที่จะทำให้ระบบจะสามารถค้นหาข้อมูลในลักษณะดังกล่าวได้นั้น จะต้องอาศัยข้อมูลเพิ่มเติมมาช่วยในอธิบายความสัมพันธ์ระหว่างคำค้นและข้อมูลสำหรับการค้นหา วิทยานิพนธ์นี้จึงขอนำเสนอวิธีการพัฒนาระบบค้นหาเชิงความหมายด้วยวิธีการอ็อบเจกต์ออนโทโลยีแมปปิงหรือโอโอเอ็ม ซึ่งมีองค์ประกอบสำหรับแก้ไขปัญหาในการนำออนโทโลยีมาใช้ในการพัฒนาระบบค้นหาเชิงความหมายและสอดคล้องแนวทางในการพัฒนาโปรแกรมเชิงวัตถุ นอกจากนั้นแล้วผู้วิจัยได้นำวิธีการโอโอเอ็มไปพัฒนาเป็นระบบค้นหาข้อมูลสิ่งมีชีวิตประเภทสัตว์สะเทินน้ำสะเทินบกของประเทศไทย (ไทส์) ที่สามารถค้นหาข้อมูลของสิ่งมีชีวิตได้ทั้งจากชื่อทางวิทยาศาสตร์หรือชื่อสามัญ สามารถจัดกลุ่มความสัมพันธ์ทางด้านชีววิทยาของสิ่งมีชีวิต รวมถึงเพิ่ม ปรับปรุง แก้ไขข้อมูล ของออนโทโลยีที่ใช้ในระบบค้นหาเพื่อรองรับการนำองค์ความรู้ในการจัดจำแนกสิ่งมีชีวิตใหม่ๆ มาร่วมใช้ในการค้นหาในอนาคต ในส่วนของการประเมินผล ผู้วิจัยได้ทำการประเมินผลวิธีการโอโอเอ็มใน 2 ด้าน คือ ทางด้านประสิทธิผลและประสิทธิภาพ โดยด้านประสิทธิผลพบว่า วิธีการโอโอเอ็มสามารถให้ผลการค้นคืนได้อย่างถูกต้องและในส่วนของประสิทธิภาพจะพบว่าวิธีการโอโอเอ็มจะมีประสิทธิภาพสูงขึ้นเมื่อนำไปพัฒนาร่วมกับองค์ประกอบอื่นในการพัฒนาซอฟต์แวร์ เช่น การเก็บข้อมูลถูกประมวลผลด้วยวิธีการโอโอเอ็มเรียบร้อยแล้วไว้ในแคชของระบบ เพื่อเพิ่มความเร็วในการเรียกใช้ ข้อมูลในครั้งต่อไป