การมีส่วนร่วมของประชาชนท้องถิ่นในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมศิลปรรม กรณีศึกษาพระธาตุศรีสองรัก จังหวัดเลย

Abstract

การศึกษาครั้งนี้เป็นการศึกษาถึงระดับการมีส่วนร่วมและปัจจัยที่อิทธิพลต่อการมีส่วนร่วมของประชาชนท้องถิ่น ในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมศิลปกรรม รวมทั้งเสนอแนวทางการมีส่วนร่วมของประชาชนท้องถิ่นในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมศิลปกรม โดยใช้วิธีการศึกษาเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ ในส่วนการศึกษาเชิงปริมาณใช้วิธีการสัมภาษณ์ด้วยแบบสอบถาม ศึกษาจากกลุ่มตัวอย่างคือ หัวหน้าครัวเรือน หรือผู้ที่สามารถให้ข้อมูลเป็นตัวแทนของครัวเรือน จำนวน 316 ตัวอย่าง สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลคือ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าต่ำสุดและสูงสุด และการวิเคราะห์ความถดถอยเชิงพหุแบบลำดับขั้น สำหรับการศึกษาเชิงคุณภาพใช้วิธีการสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้ให้ข้อมูลสำคัญจำนวน 13 คน และนำเสนอข้อมูลโดยใช้วิธีวิเคราะห์เนื้อหา ผลการศึกษาพบว่า ระดับการมีส่วนร่วมของประชาชนท้องถิ่นในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมศิลปกรรมในภาพร่วมอยู่ในระดับมาก โดยมีส่วนร่วมในขั้นปฏิบัติกิจกรรมและขั้นติดตามประเมินผลอยู่ในระดับมาก ในขณะที่มีส่วนร่วมในขั้นคิดและวางแผนอยู่ในระดับปานกลาง และเมื่อศึกษาถึงปัจจัยต่างๆ พบว่า ความศรัทธาเชื่อถือ ระยะเวลาอาศัยอยู่ในชุมชน ระดับการศึกษา การให้คุณค่าสิ่งแวดล้อม ศืลปกรรม และการรับรู้ข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมศิลปกรรม เป็นปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการมีส่วนร่วมของประชาชนท้องถิ่นในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมศิลปกรรม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ข้อเสนอแนวทางการมีส่วนร่วมของประชาชนท้องถิ่นในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมศิลปกรรม ได้แก่ ภาคประชาชนร่วมกันจัดทำหลักสูตรท้องถิ่น ภาคประชาชนร่วมกันพัฒนา/สร้างยุวมัคคุเทศก์ภาคประชาชนร่วมกัน จัดตั้งศูนย์เรียนรู้ชุมชนด้านวัฒนธรรมประเพณีเกี่ยวกับพระธาตุศรีสองรัก และภาคประชาชนร่วมกันจัดตั้งเครือข่ายประชาชนรักษ์พระธุาติศรีสองรัก