กระบวนการก่อนการพิจารณาคดี : ศึกษาปัญหาเปรียบเทียบ กรณีการนำกระบวนการของระบบกฎหมายคอมมอนลอว์มาปรับใช้

Abstract

เนื่องจากได้มีการแก้ไขบทบัญญัติว่าด้วยการชี้สองสถานและการอ้างพยานหลักฐานตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งของไทย โดยนำหลักการของกระบวนการก่อนการพิจารณาในระบบกฎหมายคอมมอนลอว์มาปรับใช้แต่เพียงบางส่วน โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้การดำเนินกระบวนการพิจารณาในศาลไทยเกิดความคล่องตัว รวดเร็ว และสิ้นเปลืองค่าใช้จ่ายน้อยลง แต่เมื่อพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง (ฉบับที่ 13) พ.ศ. 2535 มีผลใช้บังคับ กฎหมายดังกล่าวกลับได้รับการวิพากษ์จากผู้สันทัดกรณี และผู้ที่เกี่ยวข้องในหลายๆ ฝ่าย โดยเฉพาะทนายความ ข้อบกพร่องของกฎหมายที่ถูกวิจารณ์อย่างมากคือ เป็นการเพิ่มภาระให้แก่คู่ความ และระยะเวลาการดำเนินการซึ่งไม่สอดคล้องกับความเป็นจริง วิทยานิพนธ์นี้มีวัตถุประสงค์สำคัญเพื่อศึกษากระบวนการก่อนการพิจารณาในระบบกฎหมายคอมมอนลอว์เน้นที่กฎหมายของประเทศสหรัฐอเมริกา และประเทศอังกฤษ โดยมุ่งศึกษาในแนวเปรียบเทียบและการนำมาปรับใช้ในกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งของไทยให้เกิดประโยชน์เช่นเดียวกันกับประเทศต้นแบบ จากการศึกษา ผู้เขียนเห็นว่า เวลาที่เหมาะสมคือกลไกสำคัญในการนำกระบวนการก่อนการพิจารณามาปรับใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุด ทนายความและคู่ความควรได้รับเวลาและโอกาสอย่างมีเป็นรูปธรรมเพื่อให้สามารถดำเนินการตามขั้นตอนของกระบวนการก่อนการพิจารณาได้อย่างเป็นแบบแผน และเต็มรูปแบบ นอกจากนั้นจะต้องเน้นให้ผู้ที่เกี่ยวข้อง ไม่ว่าศาล ทนายความ หรือคู่ความเอง เล็งเห็น และยอมรับประโยชน์และความจำเป็นในการนำกระบวนการก่อนการพิจารณาใช้แก้ไขปัญหาความล่าช้า และลดภาระค่าใช้จ่ายในการดำเนินกระบวนการตามปกติ