ผลกระทบทางกฏหมายจากการเสนอข่าวคดีอาญา ต่อการบริหารงานยุติธรรมทางอาญา

Abstract

ในประเทศที่ปกครองด้วยระบอบประชาธิปไตย เป็นที่ยอมรับกันว่าประชาชนมีสิทธิขั้นพื้นฐานประการหนึ่งคือสิทธิที่จะรับรู้ รับทราบเรื่องราวต่างๆ ในสังคม โดยเฉพาะในเรื่องที่เกี่ยวกับประโยชน์ของสาธารณะในส่วนที่เป็นการดำเนินงานของเจ้าหน้าที่ของรัฐในกระบวนการยุติธรรมทางอาญา โดยถือเป็นหน้าที่ของรัฐหรือเจ้าหน้าที่ของรัฐที่จะต้องให้ข่าวสารคดีอาญาให้ประชาชนได้รับทราบ เพื่อให้เป็นไปตามสิทธิที่จะรับรู้ข่าวสารของประชาชน ไม่ว่าการให้ข่าวสารคดีอาญานั้น จะเป็นการให้ข่าวโดยตรงแก่ประชาชนหรือโดยผ่านสื่อมวลชน อย่างไรก็ดี การให้ข่าวสารคดีอาญาโดยเจ้าหน้าที่ของรัฐในกระบวนการยุติธรรม ถึงแม้จะเป็นไปเพื่อสนองตอบสิทธิที่จะรับรู้ข่าวสารของประชาชน แต่ขณะเดียวกันก็ได้นำไปสู่ปัญหาความขัดแย้งกับสิทธิเสรีภาพของบุคคลอื่น และอาจส่งผลกระทบต่อการบริหารงานยุติธรรมทางอาญาของรัฐโดยส่วนรวมได้ ซึ่งจากการศึกษาวิจัยนี้พบว่า การให้ข่าวหรือเสนอข่าวคดีอาญาทั้งโดยเจ้าหน้าที่ของรัฐในกระบวนการยุติธรรมและสื่อมวลชนนั้น ได้ส่งผลกระทบอย่างมากต่อสิทธิของผู้ถูกกล่าวหา ซึ่งได้แก่สิทธิในฐานะที่เป็นมนุษย์ผู้ทรงไว้ซึ่งชื่อเสียง เกียรติคุณ สิทธิซึ่งได้รับการสันนิษฐานว่าเป็นผู้บริสุทธิ์ และสิทธิที่จะได้รับการพิจารณาคดีโดยเที่ยงธรรม นอกจากนี้ ในบางกรณียังได้ส่งผลกระทบกระเทือนต่อสิทธิในชื่อเสียง เกียรติคุณของโจทก์หรือผู้เสียหาย สิทธิหรือประโยชน์ของรัฐในด้านการรักษาความลับอันเกี่ยวกับความมั่นคงแห่งชาติ และยังอาจส่งผลกระทบไปถึงความเป็นอิสระของผู้พิพากษาในการพิจารณาพิพากษาอรรคดีได้ ซึ่งผลกระทบดังกล่าวนี้ ล้วนแต่จะเป็นผลให้ประชาชนขาดความศรัทธา เชื่อมั่นในการบริหารงานยุติธรรมทางอาญาของรัฐ การป้องกัน และแก้ไขปัญหาผลกระทบที่จะเกิดขึ้นจากการให้หรือเสนอข่าวคดีอาญานั้น พบว่าประเทศไทยยังไม่ได้รับการเอาใจใส่หรือแสวงหาแนวทางป้องกันหรือแก้ไขเท่าที่ควร ซึ่งผู้เขียนเห็นว่ากระทรวงมหาดไทยสมควรจะได้มีการออกกฎ ระเบียบ ข้อบังคับเกี่ยวกับการให้ข่าวคดีอาญาโดยเจ้าหน้าที่ของรัฐในกระบวนการยุติธรรมให้เป็นที่ชัดเจน และสื่อมวลชนก็ควรที่จะได้ร่วมกันกำหนดหลักเกณฑ์หรือแนวทางปฏิบัติในการเสนอ เผยแพร่ข่าวสารคดีอาญาเป็นการเฉพาะ เพื่อป้องกันและแก้ไขปัญหาผลกระทบของข่าวสารคดีอาญาที่จะมีต่อสิทธิของผู้เกี่ยวข้องในคดีอาญา และการบริหารงานยุติธรรมทางอาญาของรัฐ และถือเป็นแนวทางปฏิบัติของเจ้าหน้าที่และสื่อมวลชนต่อไป