ผลตอบแทนจากการลงทุนผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวโพดลูกผสม โดยเกษตรกรภายใต้สัญญาการผลิต

Abstract

วิทยานิพนธ์นี้มีวัตถุประสงค์ที่จะศึกษาต้นทุนและผลตอบแทนของเกษตรกรที่ผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวโพดลูกผสมภายใต้สัญญาการผลิตกับธุรกิจผลิตเมล็ดพันธุ์ภาคเอกชนในปีการเพาะปลูก 2532 โดยพื้นที่ที่ทำการศึกษาได้พิจารณาเลือกอำเภอเมืองลพบุรี อำเภอพัฒนานิคม จังหวัดลพบุรี และอำเภอมวกเหล็ก อำเภอพระพุทธบาท อำเภอแก่งคอย จังหวัดสระบุรี เนื่องจากมีธุรกิจภาคเอกชนขนาดใหญ่หลายรายที่ผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวโพดลูกผสมตั้งอยู่ในพื้นที่ดังกล่าวหรือจังหวัดใกล้เคียงและทำสัญญาการผลิตกับเกษตรกรจำนวนมากเพื่อผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวโพดลูกผสมในแปลงผลิตของเกษตรกรในพื้นที่นั้น ขนาดพื้นที่ของแปลงผลิตต่อรายที่ศึกษาจะไม่เกิน 50 ไร่ เนื่องจากเป็นขนาดที่มีการทำสัญญาการผลิตกันมาก และเป็นนโยบายของบริษัทผลิตเมล็ดพันธุ์ที่เลือกเกษตรกรขนาดดังกล่าวเพื่อให้เกษตรกรสามารถดูแลแปลงผลิตได้อย่างมีประสิทธิภาพ ผลการศึกษาต้นทุนและผลตอบแทนจากการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวโพดลูกผสมภายใต้สัญญาการผลิตของภาคเอกชน ปีการเพาะปลูก 2532 ของเกษตรกรอำเภอเมืองลพบุรี อำเภอพัฒนานิคม จังหวัดลพบุรี และอำเภอมวกเหล็ก อำเภอพระพุทธบาท อำเภอแก่งคอย จังหวัดสระบุรี ปรากฏว่า ต้นทุนการผลิตของเกษตรกรเฉลี่ยไร่ละ 1,223.61 บาท ประกอบด้วยต้นทุนที่เป็นเงินสดเฉลี่ยไร่ละ 864.62 บาท และต้นทุนไม่เป็นเงินสดเฉลี่ยไร่ละ 358.99 บาท ผลผลิตเฉลี่ยไร่ละ 551.58 กิโลกรัม ต้นทุนการผลิตเฉลี่ยกิโลกรัมละ 2.22 บาท สำหรับผลตอบแทนนั้นเกษตรกรขายผลผลิตได้ตามราคารับซื้อคืนของบริษัทในราคากิโลกรัมละ 4.50 -6.00 บาท ขึ้นอยู่กับพันธุ์ที่บริษัทนำมาให้ปลูกและฤดูกาลเพาะปลูกในขณะที่ราคาข้าวโพดอาหารสัตว์ในช่วงที่ศึกษาประมาณกิโลกรัมละ 2.75-3.25 บาท สำหรับราคาขายคืนเมล็ดพันธุ์ข้าวโพดลูกผสมเฉลี่ยกิโลกรัมละ 5.01 บาท เกษตรกรได้อัตราผลตอบแทนต่อต้นทุนการผลิตร้อยละ 125.84 อัตราผลตอบแทนจากค่าขายร้อยละ 55.72 จุดเสมอตัวของปริมาณผลิตคือ 119.26 กิโลกรัมต่อไร่