การประเมินความเสี่ยงการปนเปื้อนของน้ำบาดาลเนื่องจากดินที่ปนเปื้อนแคดเมียม บริเวณตำบลแม่สอด อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก

Abstract

พื้นที่อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก เป็นพื้นที่ที่ประสบปัญหาการปนเปื้อนของแคดเมียม ระดับสูงบริเวณผิวดินโดยมีสาเหตุหลักมาจากการทำเหมืองสังกะสีในบริเวณนั้น เป็นผลทำให้ชั้นน้ำ บาดาลมีโอกาสเสี่ยงสูงที่จะมีการปนเปื้อนของแคดเมียม จากการสำรวจของสถาบันจัดการทรัพยากรน้ำ นานาชาติ (International Water Management Institute; IWMI) และกรมวิชาการเกษตรในปี พ.ศ. 2541 - 2546 พบว่ามีการปนเปื้อนของแคดเมียมระดับสูงในตะกอนดินท้องน้ำห้วยแม่ตาว และบริเวณ แปลงนาที่มีการผันน้ำจากห้วยแม่ตาว โดยเฉพาะบริเวณที่น้ำไหลผ่านพื้นที่ที่มีการทำเหมืองแร่ ซึ่งมีค่า อยู่ในช่วง 82-326 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม และพบการปนเปื้อนของแคดเมียมในดินบริเวณพื้นที่ เกษตรกรรมที่ใช้น้ำจากลำห้วยแม่ตาวในช่วงประมาณ 61-207 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ซึ่งมีค่าสูงเกิน มาตรฐานการปนเปื้อนของแคดเมียมที่ยอมให้มีได้ในดินของประชาคมเศรษฐกิจยุโรป 3 มิลลิกรัมต่อ กิโลกรัม การประเมินความเสี่ยงการปนเปื้อนของชั้นน้ำบาดาลต่อการเกิดมลภาวะจึงมีความจำเป็นอย่าง ยิ่ง โดยความเสี่ยงต้องพิจารณาทั้งสภาพความอ่อนไหวตามธรรมชาติของแหล่งน้ำบาดาลร่วมกับ ศักยภาพของแหล่งมลสารที่จะส่งผลต่อชั้นน้ำบาดาล ในการศึกษาครั้งนี้ทำการวิเคราะห์สภาพความ อ่อนไหวตามธรรมชาติของแหล่งนำบาดาลด้วยวิธี DRASTIC (Aller et al.,1987) ผลจากการวิเคราะห์ที่ ได้จะถูกนำมาจัดกลุ่มเพื่อจำแนกศักยภาพการปนเปื้อนของน้ำบาดาลในระดับต่างๆ และถูกจัดทำ ออกมาในรูปแบบของแผนที่ความอ่อนไหวของชั้นน้ำบาดาล ซึ่งพื้นที่ที่มีความอ่อนไหวของชั้นน้ำบาดาล สูงมาก (ระดับความอ่อนไหว 5) อยู่ในบริเวณพื้นที่ทางตะวันตกของพื้นที่ศึกษา นอกจากนี้ยังมีการ วิเคราะห์การปนเปื้อนของแคดเมียมในดินร่วมด้วย ทาให้สามารถประเมินความเสี่ยงการปนเปื้อนของ ชั้นน้ำบาดาลต่อการเกิดมลภาวะได้ โดยจัดระดับความเสี่ยงออกเป็น 4 ระดับ คือ ต่ำมาก ต่ำ ปานกลาง และสูง ผลจากการประเมินความเสี่ยงการปนเปื้อนของชั้นน้ำบาดาลต่อการเกิดมลภาวะถูกจัดทำออกมา ในรูปแบบของแผนที่ความเสี่ยงของชั้นน้ำบาดาลต่อการเกิดมลภาวะ และพบว่าพื้นที่ที่ความเสี่ยงสูงอยู่ ในบริเวณลุ่มน้ำห้วยแม่ตาวบริเวณที่น้ำไหลผ่านพื้นที่ที่มีการทำเหมืองแร่