การพัฒนาโมเดลเชิงสาเหตุของความสำเร็จในการใช้หลักสูตรเศรษฐกิจพอเพียงในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน

Abstract

ศึกษาความสัมพันธ์เชิงสาเหตุ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาโมเดลเชิงสาเหตุของความสำเร็จ ในการใช้หลักสูตรเศรษฐกิจพอเพียงในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน และเพื่อตรวจสอบความสอดคล้องของโมเดลที่พัฒนาขึ้นกับข้อมูลเชิงประจักษ์ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยคือ นักเรียนในโรงเรียนต้นแบบและโรงเรียนนำร่องเศรษฐกิจพอเพียง ที่ใช้หลักสูตรเศรษฐกิจพอเพียงในการจัดการเรียนการสอน จำนวน 393 คน จาก 54 โรงเรียน โดยมีผู้ให้ข้อมูลในการวิจัย ประกอบด้วย ผู้บริหาร ครู นักเรียน และผู้ปกครอง ตัวแปรที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย ตัวแปรภายในแฝง 7 ตัวแปร คือ ตัวแปรแรงจูงใจของครูในการปฏิบัติงาน นโยบายการบริหาร ความสามารถในการจัดการเรียนการสอนของครูตามหลักสูตรเศรษฐกิจพอเพียง การบริหารจัดการตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง การนิเทศ ติดตามผลการใช้หลักสูตรเศรษฐกิจพอเพียง การสร้างเครือข่ายเศรษฐกิจพอเพียง และความสำเร็จในการใช้หลักสูตรเศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งพิจารณาจากคุณลักษณะของผู้เรียน 7 ด้าน ประกอบด้วย ความพอประมาณในการคิดและการปฏิบัติ การใช้เหตุผลในการตัดสินใจ การมีภูมิคุ้มกันในตัวที่ดี ความรอบรู้ รอบคอบ ระมัดระวัง และการต่อยอดองค์ความรู้ ความมีคุณธรรม จริยธรรม ความสามารถในการนำปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน และการพึ่งตนเอง และตัวแปรภายนอกแฝง 5 ตัวแปร คือ ตัวแปรความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับหลักสูตร เศรษฐกิจพอเพียงของครู ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับหลักสูตรเศรษฐกิจพอเพียงของผู้บริหาร ลักษณะของผู้บริหาร การสนับสนุนจากโรงเรียน และการสนับสนุนจากชุมชนและหน่วยงานภายนอก วัดจากตัวแปรสังเกตได้รวม 33 ตัวแปร เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถามและแบบทดสอบ ซึ่งมีความเที่ยงในการวัดตัวแปรสังเกตได้แต่ละตัวตั้งแต่ .446-.944 สำหรับแบบทดสอบมีค่าความยากง่ายระหว่าง .222-.809 และค่าอำนาจจำแนกระหว่าง .200-.724 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติบรรยาย การวิเคราะห์สหสัมพันธ์แบบเพียร์สัน และการวิเคราะห์โมเดลลิสเรล ผลการวิจัยที่สำคัญสรุปได้ดังนี้ โมเดลเชิงสาเหตุของความสำเร็จในการใช้หลักสูตรเศรษฐกิจพอเพียง ในสถานศึกษาขั้นพื้นฐานโดยภาพรวม มีความสอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์ โดยให้ค่าไค-สแควร์ (Chi-square) เท่ากับ 207.432 (p = .047) ที่องศาอิสระเท่ากับ 175 ค่า GFI เท่ากับ .971 ค่า AGFI เท่ากับ .906 และค่า RMR เท่ากับ .020 โดยตัวแปรที่มีอิทธิพลทางตรงต่อความสำเร็จ ในการใช้หลักสูตรเศรษฐกิจพอเพียงในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ได้แก่ ตัวแปรการสร้างเครือข่ายเศรษฐกิจพอเพียง และตัวแปรที่มีอิทธิพลทั้งทางตรงและทางอ้อม ต่อความสำเร็จในการใช้หลักสูตรเศรษฐกิจพอเพียงในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ได้แก่ ตัวแปรลักษณะของผู้บริหาร และตัวแปรนโยบายการบริหาร โดยตัวแปรที่ให้ค่าอิทธิพลรวมสูงสุด ได้แก่ ตัวแปรการสร้างเครือข่ายเศรษฐกิจพอเพียง โดยมีขนาดอิทธิพล เท่ากับ .175 ตัวแปรในโมเดลสามารถอธิบายความแปรปรวนของการนิเทศ ติดตามผลการใช้หลักสูตรเศรษฐกิจพอเพียง นโยบายการบริหาร การบริหารจัดการตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ความสามารถในการจัดการเรียนการสอนตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของครู การสร้างเครือข่ายเศรษฐกิจพอเพียง แรงจูงใจของครูในการปฏิบัติงาน และความสำเร็จในการใช้หลักสูตรเศรษฐกิจพอเพียงในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ได้ 99.0%, 93.8%, 84.6%, 83.2%, 73.5%, 2.2% และ 3.2% ตามลำดับ