ผลของกลุ่มจิตวิทยาพัฒนาตนและการปรึกษาแนวพุทธต่อสุขภาวะทางจิตของผู้ป่วยยาเสพติดที่อยู่ในระยะฟื้นฟูสมรรถภาพ

Abstract

การวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของกลุ่มจิตวิทยาพัฒนาตนและการปรึกษาแนวพุทธต่อสุขภาวะทางจิตของผู้ป่วยยาเสพติดที่อยู่ในระยะฟื้นฟูสมรรถภาพ รูปแบบการวิจัยเป็นการวิจัยกึ่งทดลองที่มีกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมโดยมีการทดสอบก่อนและหลัง และมีการเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพโดยใช้การสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง แบบรายงานตน และการบันทึกประจำวัน สมมติฐานการวิจัย คือ (1) หลังการเข้ากลุ่ม ผู้ป่วยยาเสพติดที่อยู่ในระยะฟื้นฟูสมรรถภาพในกลุ่มทดลอง จะมีคะแนนสุขภาวะทางจิตสูงกว่าก่อนเข้ากลุ่ม และ(2) หลังการเข้ากลุ่ม ผู้ป่วยยาเสพติดที่อยู่ในระยะฟื้นฟูสมรรถภาพ ในกลุ่มทดลองจะมีคะแนนสุขภาวะทางจิตสูงกว่ากลุ่มควบคุม กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยยาเสพติดที่อยู่ในระยะฟื้นฟูสมรรถภาพ สถาบันธัญญารักษ์ จำนวน 36 คน เลือกแบบสุ่มเข้ากลุ่มทั้งหมด 6 กลุ่ม คือ กลุ่มทดลอง 3 กลุ่ม และกลุ่มควบคุม 3 กลุ่ม ในแต่ละกลุ่มมีสมาชิกกลุ่มละ 6 คน ระยะเวลาดำเนินกลุ่มประมาณกลุ่มละ 20-25 ชั่วโมง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือแบบวัดสุขภาวะทางจิตที่พัฒนาโดยผู้วิจัย การวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติทีแบบกลุ่มเป็นอิสระต่อกัน และสถิติทีแบบกลุ่มไม่เป็นอิสระต่อกัน ข้อมูลเชิงคุณภาพในสุขภาวะทางจิตผู้ป่วยยาเสพติดที่อยู่ในระยะฟื้นฟูสมรรถ-ภาพภายหลังเข้ากลุ่มทดลอง ถูกนำมาวิเคราะห์ โดยมีข้อมูลจาก 3 แหล่ง คือ การสัมภาษณ์เชิงลึกจากสมาชิกจำนวน 6 คน จากบันทึกประจำวันและจากแบบประเมินการรับรู้ของสมาชิก ผลการวิจัยพบว่า 1.หลังการทดลอง ผู้ป่วยยาเสพติดที่อยู่ในระยะฟื้นฟูสมรรถภาพที่เข้ากลุ่มจิตวิทยาพัฒนาตนและการปรึกษาแนวพุทธมีค่าคะแนนสุขภาวะทางจิตสูงกว่าก่อนการทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 2. หลังการทดลอง คะแนนสุขภาวะทางจิตในกลุ่มทดลอง สูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 3. การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ แสดงว่า หลังการเข้ากลุ่มจิตวิทยาพัฒนาตนและการปรึกษาแนวพุทธ สมาชิกรายงานความรู้สึก ประสบการณ์ จำแนกได้ 2 ส่วน คือ ส่วนประสบการณ์การมี สุขภาวะทางจิต ตามกรอบนิยามของสุขภาวะทางจิตของรีฟฟ์ที่ใช้ในงานวิจัย และส่วนประสบการณ์ เหนือกรอบนิยามของริฟฟ์ซึ่งเป็นผลมาจากอิทธิพลของกลุ่ม ซึ่งมีฐานของพุทธธรรมที่ให้ผลกระทบกว้างขวางกว่าประเด็นสุขภาวะในกรอบของริฟฟ์ ส่วนที่พบเกินกว่ากรอบของริฟฟ์ได้แก่ ประเด็นด้านจิตใจ ด้านความเข้าใจ และด้านความรู้สึกต่อผู้คนและสิ่งแวดล้อม