การจัดหาที่อยู่อาศัยของแรงงานในเขตอุตสาหกรรมของเอกชน : กรณีศึกษาสวนอุตสาหกรรมเครือสหพัฒนฯ ศรีราชา จังหวัดชลบุรี

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาสภาพความเป็นอยู่ ความพึงพอใจ ปัญหาที่อยู่อาศัยของลูกจ้างแรงงานในเขตอุตสาหกรรมของเอกชน และความคิดเห็นต่อเรื่องการจัดที่อยู่อาศัยให้ลูกจ้างแรงงาน สภาพที่พักอาศัยที่ผู้ประกอบการจัดให้ลูกจ้างแรงงาน นโยบายการจัด วิธีการดำเนินการ ปัญหาที่พบและวิธีการแก้ไข รวมทั้งการเสนอแนวทางการในจัดที่พักอาศัยสำหรับลูกจ้างแรงงาน โดยได้แบ่งกลุ่มตัวอย่างศึกษาออกเป็น 2 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มลูกจ้างแรงงาน ซึ่งมีรายได้ต่อเดือนตั้งแต่ 3,068 บาทขึ้นไป จำนวน 305 ราย และกลุ่มผู้ประกอบการจำนวน 35 โรงงาน การศึกษาวิจัยพบว่า ลูกจ้างที่พักในที่อยู่อาศัยของโรงงานมีเพียงร้อยละ 5.4 ขณะที่ส่วนใหญ่ต้องเช่าที่พักอาศัยของเอกชน และพักอาศัยกับพ่อ-แม่หรือญาติพี่น้อง โดยลักษณะที่อยู่อาศัยเป็นบ้านแถวผนังก่ออิฐชั้นเดียวและบ้านไม้ชั้นเดียว ขนาดห้องพักเฉลี่ย 8.3 ตารางเมตรต่อคน ลูกจ้างที่เช่าที่พักอาศัยอยู่เองจะเช่าอยู่รวมกับเพื่อเฉลี่ยค่าเช่า ซึ่งเป็นจำนวนเงินประมาณ 333 บาทต่อคนต่อเดือน และพบว่า แรงงานที่เช่าที่พักของเอกชนมีความพึงพอใจต่อลักษณะที่อยู่อาศัยและสภาพแวดล้อมทุกๆ ด้านในระดับปานกลาง เนื่องจากเจ้าของขาดการดูแลเอาใจใส่ และลูกจ้างประสบปัญหาเกี่ยวกับความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน รวมทั้งการขาดบริการขั้นพื้นฐานที่เพียงพอ ทางด้านผู้ประกอบการส่วนใหญ่มองเห็นประโยชน์และความจำเป็นของสวัสดิการที่อยู่อาศัยแต่สามารถจัดให้กับลูกจ้างได้เพียงบางส่วนเท่านั้น เนื่องจากต้องใช้เงินลงทุนมาก โรงงานบางแห่งจึงต้องรับแรงงานเฉพาะคนในท้องถิ่น หรืออยู่ใกล้กับโรงงาน ซึ่งมีที่อยู่อาศัยแล้ว เนื่องจากการจัดที่อยู่อาศัยให้ลูกจ้างแรงงานเป็นการตอบสนองความต้องการขั้นพื้นฐานของมนุษย์และเป็นประโยชน์ต่อทั้งผู้ประกอบการและสังคมโดยส่วนรวม ดังนั้นจึงขอเสนอแนะแนวทางในการจัดสวัสดิการที่อยู่อาศัย เช่น ผู้ประกอบการรวมกลุ่มกันลงทุนสร้างที่พักอาศัย แล้วเก็บค่าเช่าจากลูกจ้างในอัตราที่ไม่มุ่งหวังผลกำไร และร่วมลงทุนกับนักพัฒนาที่ดินจัดทำโครงการบ้านจัดสรรราคาถูกขายให้กับแรงงาน เป็นต้น ขณะที่ภาครัฐบาลจะต้องให้การสนับสนุนและส่งเสริมภาคเอกชนเพื่อช่วยทำให้ความเป็นไปได้ในการลงทุนจัดที่พักอาศัยให้กับแรงงานมีมากขึ้น