รัฐกับการปฏิวัติทางสังคม : ศึกษากรณีการปฏิวัติลาว

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีวัตถุประสงค์ที่จะนำเอาทฤษฎีรัฐกับการปฏิวัติทางสังคมของ Theda Skocpol จากหนังสือเรื่อง States and Social Revolutions : A Comparative Analysis of France, Russia and China มาประยุคใช้ในการอธิบายถึงการปฏิวัติในลาวตั้งแต่ ค.ศ. 1893-1975 โดยจะทำการศึกษาใน 3 ระดับ คือ ระดับระหว่างประเทศ ระดับรัฐ และระดับปัจเจกบุคคล จากการศึกษาพบว่า ทฤษฎีรัฐกับการปฏิวัติทางสังคมของ Theda Skocpol ไม่สามารถที่จะใช้อธิบายการปฏิวัติลาวได้ เพราะว่า Skocpol ได้ทำการศึกษาเฉพาะแต่รัฐใหญ่ และทำการศึกษาเพียงระดับรัฐ ซึ่งมีสังคมที่เป็นระบบข้าราชการ-ชาวนา และมีความแตกต่างกับลาวที่สังคมเป็นชาวนา ที่ไม่มีระบบข้าราชการที่เข้มแข็ง ในระหว่าง ค.ศ. 1893-1954 ลาวเป็นอาณานิคมของฝรั่งเศส และเกิดมีขบวนการเรียกร้องความเป็นเอกราชเพราะได้รับการกดขี่จากชนชั้นผู้ปกครองและเจ้าอาณานิคม ซึ่งแตกต่างกับการอธิบายของ Skocpol ที่ขบวนการปฏิวัติเกิดขึ้นเพราะความแตกแยกของขนชั้นนำ อย่างไรก็ตาม ในช่วงอาณานิคมฝรั่งเศสได้วางระบบข้าราชการที่เข้มแข็งกว่าขบวนการต่อต้านเป็นอย่างมาก จึงสามารถควบคุมและปราบปรามขบวนการต่อต้านได้ และอีกปัจจัยหนึ่งก็คือการที่ลาวต้องอยู่ในสถานการณ์ของความกดดันระหว่างประเทศ ทำให้รัฐอื่นสามารถเข้ามาแทรกแซงได้ ซึ่งแตกต่างกับประกฏการณ์ที่ Skocpol ได้อธิบายไว้แต่หลังจากปี ค.ศ. 1954 สหรัฐอเมริกาได้เข้าแทรกแซงลาว ผู้นำมีความแตกแยก บางส่วนสนับสนุนสหรัฐอเมริกา และแสวงหาผลประโยชน์จากสหรัฐฯ แต่ก็มีจำนวนหนึ่งได้เข้าร่วมกับขบวนการปฏิวัติ ได้ทำให้ขบวนปฏิวัติเข้มแข็งยิ่งขึ้น จนสามารถจัดตั้งองค์กรทางการเมืองและมีเขตปกครองของตนเองได้ และประสบผลสำเร็จในการปฏิวัติลาวในปี ค.ศ. 1975