ศิลาวรรณนาของหินทรายบางส่วนจากหมวดหินน้ำพอง ตามทางหลวงหมายเลข 12 อำเภอหล่มสัก จังหวัดเพชรบูรณ์ : การประเมินความพรุน สำหรับศักยภาพการเป็นชั้นหินกักเก็บปิโตรเลียม

Abstract

ที่ราบสูงโคราชตั้งอยู่บริเวณภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย ครอบคลุมพื้นที่ประมาณ 200,000 ตารางกิโลเมตร เริ่มมีการสำรวจปิโตรเลียมในปี พ.ศ. 2505 จนถึงปัจจุบัน ชั้นหินที่มีศักยภาพในการเป็นชั้นหินต้นกำเนิดปิโตรเลียมในพื้นที่คือ ชั้นหินดินดานของหมวดหินห้วยหินลาด และชั้นหินดินดานของกลุ่มหินสระบุรี โครงงานนี้จะทำการศึกษาหินทรายบางส่วนจากหมวดหินน้ำพองซึ่งเป็นหมวดหินที่ปิดทับอยู่บนหมวดหินห้วยหินลาด จุดประสงค์ของโครงงานนี้คือ วิเคราะห์ศิลาวรรณนาและประเมินความพรุนสำหรับศักยภาพการเป็นชั้นหินกักเก็บปิโตรเลียมของหินทรายบางส่วนจากหมวดหินน้ำพอง ตามทางหลวงหมายเลข12 อำเภอหล่มสัก จังหวัดเพชรบูรณ์ โดยเก็บตัวอย่างหิน 7 ตัวอย่างจากบริเวณจุดศึกษา 3 จุดศึกษา แล้วจึงนำมาวิเคราะห์ด้วยวิธีทางศิลาวรรณนาและวิธีการวิเคราะห์ภาพอิเล็กตรอนกระเจิงกลับด้วยโปรแกรม Imagel จากการศึกษาทางศิลาวรรณนาพบว่าหินทรายหมวดหินน้ำพองเกือบทั้งหมดที่นำมาศึกษาเป็นหินทรายชนิด Lithic arkose ตามการจำแนกของ Folk (1980) มีขนาดของเม็ดตะกอนตั้งแต่ทรายละเอียดมากจนถึงทรายละเอียดปานกลาง มีการคัดขนาดดี มีภาวะทรงกลมต่ำ ประกอบด้วยควอตซ์ร้อยละ 49 ถึง 69 เฟลด์สปาร์ร้อยละ 12 ถึง 22 เศษหินร้อยละ 10 ถึง 15 และแร่ทึบแสงและแร่อื่น ๆ ร้อยละ 5 ถึง 18 หินต้นกำเนิดของตะกอนมีสภาพธรณีแปรสัณฐานอยู่ในช่วงระหว่าง continental block provenance กับ recycled orogeny provenance จากผลการวิเคราะห์ภาพอิเล็กตรอนกระเจิงกลับพบว่าค่าความพรุนเฉลี่ยของตัวอย่างหินทั้งหมดมีค่าเท่ากับ 2.01 เปอร์เซ็นต์ รูพรุนส่วนใหญ่ที่พบในหินมีขนาดของรูพรุนเล็กกว่า 3 ไมครอนเมตร ผลจากการนำค่าความพรุนเฉลี่ยของตัวอย่างหินแต่ละตัวอย่าง ไปเทียบกับตารางแสดงค่าความพรุนกับชนิดหินกักเก็บปิโตรเลียมของ Koesoemadinata (1980) พบว่าตัวอย่างหินที่นำมาศึกษาทั้งหมดจัดอยู่ในหินกักเก็บปิโตรเลียมประเภท Negligible