การสำรวจและการศึกษาคาริโอไทป์ของคางคกสกุล Bufo ในประเทศไทย / พรณรงค์ สิริปิยะสิงห์

Abstract

สัตว์สะเทินน้ำสะเทินบกจัดอยู่ในไฟลัม Chordata ชั้น Amphibian และอยู่ในชั้นย่อย Lissamphibia แบ่งออกได้เป็น 3 อันดับ คือ อันดับ Gymnophiona ได้แก่พวก เขียด งู อันดับ Caudata ได้แก่พวก ซาลามานเดอร์ และอันดับ Anura ได้แก่พวก กบ เขียด อึงอ่าง ปาด คางคก มีรายงานการศึกษาในประเทศไทยสกุล Bufo พบว่ามี 4 ชนิด ดังนี้ คางคกบ้าน (Bufo melanostictus Schneider) จงโคร่ง (Bufo asper Garvenhorst) คางคกหัวราบ (Bufo macrotis Boulenger) และคางคกแคระ (Bufo parvus Boulenger) ซึ่งจากการสำรวจคางคกสกุล Bufo ตามภูมิภาคต่าง ๆ ไนประเทศไทยสามารถสำรวจพบคางคกสกุล Bufo ในประเทศไทยทั้ง 4 ชนิด แล้วนำมาศึกษาทางด้านเซลล์พันธุศาสตร์ โดยการเลี้ยงเซลล์เม็ดเลือดขาว แล้วนำมาย้อมสีแบบปกติ (Conventional) และย้อมสีแบบจี (G-banding) พบคางคกทั้ง 4 ชนิดมีจำนวนโครโมโซม 2 n = 22 เท่ากัน ขนาดและรูปร่างใกล้เคียงกันมาก โดยพบเฉพาะโครโมโซมชนิด metacentric และ S.bmetacentric เท่านั้น ซึ่งสามารถสรุปสูตรคาริโอไทป์ได้ดังนี้ คางคกบ้าน (Bufo melanostictus Scheider) 2n = 22 ; Lm 10 + Sm8 + Ssm4 จงโคร่ง (Bufo Baspr Garvenhorst) 2n = 22 ; Lm8 + Lsm2 + Sm8 + Ssm4 คางคกหัวราบ (Bufo macrotis Boulenger) 2n = 22 ; Lm10 + Mn2 + Sm8+ Ssm2 และคางคกแคระ (Bufo parvus Boulenger) 2n = 22 ; Lm8 + Lsm2 + Mm2 + Sm8 + Ssm2การศึกษาที่ผ่านมามีการรายงานจำนวนโครโมโซมของคางคกสกุล Bufo ในประเทศไทยเพียง 2 ชนิด คือ คางคกบ้าน (Bufo melanostictus Schneider) 2n = 22 ; Lm8 + Lsm2 + Mm2 + Sm8 + Ssm2 ซึ่งจะแตกต่างจากผลการศึกษาในครั้งนี้ และอีกชนิดคือ คางคกแคระ (Bufo parvus Boulenger) แต่ไม่มีการรายงานสูตรคาริโอไทป์ส่วนอีก 2 ชนิดเป็นการรายงานครั้งแรก