ระบบอัตราแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศกับผลกระทบ ที่มีต่อการชำระหนี้ตามคำพิพากษา

Abstract

วัตถุประสงค์สำคัญของวิทยานิพนธ์นี้ มุ่งหมายที่จะศึกษาถึงผลกระทบของอัตราแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศต่อการชำระหนี้ตามคำพิพากษาว่า เมื่อมีการนำข้อเรียกร้องเกี่ยวกับหนี้เงินตราต่างประเทศขึ้นสู่การพิจารณาของศาลไทยแล้ว โจทก์หรือจำเลยจะได้รับความคุ้มครอง และชดใช้ความเสียหายที่เกิดขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงค่าของเงินหรือไม่อย่างไร ผลจากการศึกษาพบว่าเมื่อนำข้อเรียกร้องเกี่ยวกับหนี้เงินตราต่างประเทศขึ้นสู่การพิจารณาของศาลไทยแล้ว ศาลไทยจะพิพากษาให้จำเลยชำระหนี้เป็นเงินตราต่างประเทศ และเพื่อความสะดวกในการบังคับคดี ศาลจะกำหนดให้นำค่าของเงินตราต่างประเทศโดยเฉลี่ยของธนาคารพาณิชย์ ในวันที่ศาลพิพากษามาใช้ในการกำหนดจำนวนหนี้ ตามประมวลกฎหมายแพ่ง และพาณิชย์ มาตรา 196 โจทก์จึงต้องพิสูจน์ให้ศาลเห็นถึงจำนวนค่าเสียหายที่โจทก์ได้รับจากการเปลี่ยนแปลงค่าของเงินตราต่างประเทศ ในวันที่หนี้ถึงกำหนดชำระ กับวันที่ศาลพิพากษา ซึ่งจำเลยคาดเห็นหรืออาจคาดเห็นได้ ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 222 วรรคสอง นอกจากนี้ยังพบว่าหากภายหลังที่ศาลพิพากษากำหนดจำนวนหนี้ที่จำเลยต้องชำระแก่โจทก์ตามคำพิพากษาแล้ว ค่าของเงินตราต่างประเทศได้เปลี่ยนแปลงไป โจทก์ก็ไม่อาจได้รับความคุ้มครอง ในความเสียหายที่เกิดขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงค่าของเงินดังกล่าว ซึ่งในกรณีนี้มีแนวทางแก้ปัญหาได้สองกรณี คือ การตรากฎหมายที่ให้ศาลอาจสงวนไว้ซึ่งสิทธิที่จะแก้ไขคำพิพากษาในส่วนที่เกี่ยวกับค่าเสียหายจากการเปลี่ยนแปลงค่าของเงินตราต่างประเทศได้ทำนองเดียวกับประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 444 วรรคสอง หรือการตรากฎหมายให้ลูกหนี้ต้องรับผิดชอบต่อความแตกต่างในค่าของเงินตราต่างประเทศของวันที่ศาลพิพากษา กับวันที่ชำระหนี้จริง