การกระทำโดยพลาด

Abstract

เนื่องจากเรื่องการกระทำโดยพลาด ในมาตรา 60 แห่งประมวลกฎหมายอาญา นักนิติศาสตร์ยังคงมีความเห็นแตกต่างกันเกี่ยวกับหลักเกณฑ์และขอบเขต ตลอดจนการปรับใช้บทบัญญัติดังกล่าวกับฐานความผิดต่างๆ ดังนั้น วิทยานิพนธ์ฉบับนี้จึงมุ่งที่จะศึกษาถึงแนวคิดในการวินิจฉัยปัญหาในเรื่องนี้ของประเทศต่างๆ ทั้งในระบบประมวลกฎหมายและระบบคอมมอนลอว์ และแนววินิจฉัยปัญหาของกฎหมายไทย โดยวิเคราะห์เปรียบเทียบเพื่อทราบถึงเจตนารมณ์ของนาตรา 60 และหลักเกณฑ์รวมทั้งขอบเขตของบทบัญญัติ ดังกล่าวที่ชัดเจน ตลอดจนสามารถปรับใช้กฎหมายกับฐานความผิดต่างๆ ได้อย่างถูกต้อง ผลการศึกษาและวิเคราะห์ในเรื่องดังกล่าวทำให้ทราบว่า การกระทำโดยพลาดเป็นปัญหาใน ส่วนที่ผู้กระทำต้องการผลของเจตนา ซึ่งมาตรา 60 ถือว่าผู้กระทำมีเจตนาต่อผู้ได้รับผลโดยพลาดไปอันเนื่องมาจากผู้กระทำมีจิตใจที่ชั่วร้าย และได้ก่อให้เกิดความผิดอาญาอย่างเดียวกับที่ผู้กระทำต้องการแล้ว หากลงโทษผู้กระทำเพียงฐานกระทำโดยประมาทน่าจะไม่เพียงพอ ในการกระทำโดยพลาดนี้ ผู้กระทำจะต้องกระทำโดยเจตนาต่อวัตถุแห่งการกระทำอันหนึ่งใน ลักษณะเฉพาะเจาะจง แต่ผลของการกระทำพลาดไปเกิดแก่วัตถุแห่งการกระทำอีกอันหนึ่งซึ่งเป็นองศ์ประกอบ ภายนอกของความผิดอาญาอย่างเดียวกัน ซึ่งจากหลักเกณฑ์ดังกล่าวเห็นได้ว่า มาตรา 60 ย่อมมุ่งปรับใช้ กับความผิดต่อชีวิตและร่างกายเป็นสำคัญ เนื่องจากโดยลักษณะของการกระทำความผิด ผู้กระทำจะมุ่งให้ เกิดผลต่อบุคคลที่ตนเจตนากระทำต่อโดยเฉพาะ ซึ่งต่างจากความผิดเกี่ยวกับทรัพย์ที่ผู้กระทำมุ่งจะเอาไว้ ซึ่งทรัพย์เป็นประโยชน์ของตนโดยไม่จำกัดว่าจะต้องเป็นของผู้ใดโดยเฉพาะ ส่วนการกำหนดขอบเขตของ มาตรา 60 ผู้เขียนพบว่า ควรพิจารณาคำว่า "โดยพลาดไป" ในมาตรา 60 ว่า ผลที่เกิดโดยพลาดไป ต้องมีความสัมพันธ์กับการกระทำ ตามหลักความสัมพันธ์ระหว่างการกระทำและผล นอกจากนี้ผลดังกล่าว ควรเกิดโดยวิธีการเดียวกับที่ผู้กระทำต้องการ