การจำแนกที่ดินลุ่มน้ำเขื่อนเขาแหลม โดยวิเคราะห์ข้อมูลดาวเทียมสำรวจทรัพยากรด้วยคอมพิวเตอร์

Abstract

ผลกระทบของการสร้างเขื่อนขนาดใหญ่ที่มีต่อการทำลายป่า และการเปลี่ยนแปลง สภาพการใช้ที่ดินยังเป็นปัญหาที่ยังไม่มีข้อยุติ งานวิจัยนี้ได้นำเทคนิคการวิเคราะห์ข้อมูล ดาวเทียมมาจำแนกที่ดินลุ่มน้ำบริเวณเขื่อนเขาแหลม และศึกษาการเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดิน ก่อนการสร้างเขื่อนจากภาพถ่ายดาวเทียมปี พ.ศ. 2520 และขณะกำลังก่อสร้างจากภาพถ่ายดาวเทียมปี พ.ศ. 2525 โดยมีการตรวจสอบในสนามประกอบ เทคนิคการวิเคราะห์ภาพถ่ายจากดาวเทียมด้วยคอมพิวเตอร์ที่ใช้ในการศึกษา คือ วิธี Maximum Likelihood Ratio พื้นที่ที่ศึกษาเป็นพื้นที่เหนือตัวเขื่อนซึ่งอยู่ในเขตอำเภอทองผาภูมิ และอำเภอสังขละบุรี จังหวัดกาญจนบุรี มีเนื้อที่ประมาณ 3,339 ตารางกิโลเมตร ในปี พ.ศ. 2520 เป็นพื้นที่ป่าทึบประมาณ 2,574 ตารางกิโลเมตร ป่าโปร่งผลมพืชไร่ ประมาณ 568 ตารางกิโลเมตร และทุ่งนาประมาณ 197 ตารางกิโลเมตร ต่อมาในปี พ.ศ. 2525 พื้นที่ดังกล่าวได้เปลี่ยนเป็นพื้นที่ป่าทึบประมาณ 1,436 ตารางกิโลเมตร ป่าโปร่งผสมพืชไร่ประมาณ 1,461 ตารางกิโลเมตร ส่วนพื้นที่ที่เป็นทุ่งนามีเมฆคลุมเป็นส่วนใหญ่จึงไม่อาจจำแนกได้ทั้งหมด และพื้นที่ที่เป็นลำน้ำหรือที่มีขนาดเล็กอื่น ๆ ก็ไม่สามารถจำแนกได้ การที่มีการเปลี่ยนแปลงของสภาพป่าทึบซึ่งคิดเป็นร้อยละ 11 ต่อปี มีสาเหตุมาจากการตัดไม้ทำลายป่าส่วนหนึ่ง และการตัดไม้บริเวณอ่างเก็บน้ำซึ่งมีพื้นที่ประมาณ 290 ตารางกิโลเมตรอีกส่วนหนึ่ง อย่างไรก็ดีการเปลี่ยนแปลงของสภาพป่าทึบเป็นพื้นที่อื่น ๆ ค่อนข้างจะมีอัตราสูงมากจึงเป็นสิ่งที่สมควรติดตามศึกษาและควบคุมอย่างใกล้ชิดต่อไป ผลงานวิจัยนี้จะเป็นข้อมูลพื้นฐานส่วนหนึ่งอย่างดีที่จะใช้ในการกระทำดังกล่าว