องค์ประกอบและความชุกชุมของแพลงก์ตอนสัตว์กลุ่มโพรโทซัว บริเวณปากแม่น้ำบางปะกง จังหวัดฉะเชิงเทรา

Abstract

การศึกษาองค์ประกอบและความชุกชุมของแพลงก์ตอนสัตว์กลุ่มโพรโทซัว บริเวณปากแม่น้ำบางปะกง จังหวัดฉะเชิงเทรา ตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนธันวาคม พ.ศ.2547 รวม 8 สถานี โดยในเดือนกุมภาพันธ์ และเดือนธันวาคมซึ่งได้รับอิทธิพลของลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ และเดือนเมษายนซึ่งอยู่ในช่วงเปลี่ยน มรสุมเป็นตัวแทนของฤดูแล้ง ส่วนเดือนกรกฎาคมและเดือนกันยายนเป็นตัวแทนของฤดูฝนเนื่องจากได้ รับอิทธิพลของลมฤดูมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ ทำการเก็บและรักษาตัวอย่างแพลงก์ตอนสัตว์กลุ่มโพรโทซัว 3 กลุ่มขนาด ได้แก่ โพรโทซัวกลุ่มขนาดนาโนแพลงก์ตอน ขนาดไมโครแพลงก์ตอน และกลุ่มที่มีขนาดใหญ่ กว่า 100 ไมครอน และตรวจวัดปัจจัยสิ่งแวดล้อมทางสกายะและปริมาณคลอโรฟิลล์ เอ ในบริเวณที่ศึกษา ผลการศึกษาพบแพลงก์ตอนสัตว์กลุ่มโพรโทซัว 3 กลุ่มอนุกรมวิธาน ได้แก่ กลุ่มซิลิเอต จำนวน 32 สกุล กลุ่มไดโนแฟลกเจลเลต จำนวน 6 สกุล และโพรโทซัวกลุ่ม Sarcodines จำนวน 24 สกุล และกลุ่ม แฟลกเจลเลตที่ไม่สามารถจัดจำแนกได้ คือ กลุ่ม Unidentifined nanoflagellate โพรโทซัวกลุ่มซิลิเอตมี สัดส่วนความชุกชุมสูงในกลุ่มขนาดนาโนแพลงก์ตอน (ร้อยละ 45) และขนาดไมโครแพลงก์ตอน (สูงกว่าร้อยละ 78) พบ Tintinnids เป็นองค์ประกอบหลัก กลุ่มไดโนแฟลกเจลเลตมีสัดส่วนความชุกชุมสูง ในกลุ่มขนาดนาโนแพลงก์ตอนและในกลุ่มที่มีขนาดใหญ่กว่า 100 ไมครอน (ร้อยละ 40 และสูงกว่าร้อยละ 85 ตามลำดับ) โดยกลุ่มที่มีสัดส่วนความชุกชุมสูงสุด ได้แก่ Gymnodinoids ส่วนกลุ่ม Sarcodines มีขนาด ใหญ่กว่า 100 ไมครอน พบเรดิโอลาเรียมีสัดส่วนความชุกชุมสูงสุด m 520 การผันแปรความชุกชุมของโพรโทซัวทุกกลุ่มได้รับอิทธิพลจากการผันแปรของฤดูกาลโดยมีความชุกชุม ในฤดูแล้งสูงกว่าในฤดูฝน ความหนาแน่นเฉลี่ยของนาโนแพลงก์ตอนตลอดการศึกษาอยู่ในช่วง 104 เซลล์/ลิตร ส่วนความหนาแน่นเฉลี่ยของไมโครแพลงก์ตอนในฤดูแล้งและฤดูฝนมีค่า 10[superscript 2] – 10[superscript 3] เซลล์/ลิตร และกลุ่มที่มีขนาดใหญ่กว่า 100 ไมครอนมีความหนาแน่นเฉลี่ยในฤดูแล้งอยู่ ในช่วง 10[superscript 2] – 10[superscript 3] เซลล์/ลูกบาศก์เมตร และความหนาแน่นเฉลี่ยในฤดูฝนเท่ากับ 10 [superscript 2] เซลล์/ลูกบาศก์เมตร โพรโทซัวกลุ่มซิลิเอตและ Sarcodines มีความชุกชุมในบริเวณ ปากแม่น้ำสูงกว่าในทะเลตรงข้ามกับความชุกชุมของกลุ่มไดโนแฟลกเจลเลต ทั้งนี้การผันแปรของปริมาณ ของแพลงก์ตอนสัตว์กลุ่มโพรโทซัวเป็นผลมาจากการกระทำร่วมกันของหลายปัจจัยในเวลาเดียวกัน ได้แก่ อุณหภูมิ ความเค็ม ปริมาณคลอโรฟิลล์ เอ และการถูกล่าจากผู้ล่า จากการศึกษาครั้งนี้กล่าวได้ว่าโพรโทซัว บริเวณปากแม่น้ำบางปะกงมีความหลากหลายและความหนาแน่นสูงและมีบทบาทเป็นตัวส่งผ่านผลผลิตของพิโคแพลงก์ตอนและนาโนแพลงก์ตอนที่เป็นอาหารไปสู่แพลงก์ตอนสัตว์ที่มีขนาดใหญ่กว่าในสายใยอาหารซึ่งเป็นการเพิ่มความซับซ้อนของสายใยอาหารในบริเวณนี้และส่งเสริมเสถียรภาพของระบบนิเวศปากแม่น้ำบางปะกง