นโยบายและวิธีปฏิบัติในการรายงานข่าวโพลกับทัศนะจากแหล่งจัดทำและผู้อ่านโพล

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อ 1) ศึกษานโยบายและวิธีปฏิบัติของหนังสือพิมพ์มติชน ไทยรัฐและผู้จัดการในการรายงานข่าวโพลจากสำนักโพลต่างๆ ได้แก่ สวนดุสิตโพล เอแบคโพล และกรุงเทพโพล 2) ศึกษาทัศนะ ความคาดหวังและความพึงพอใจของผู้จัดทำโพลต่อการรายงานข่าวโพลของหนังสือพิมพ์รายวันภาษาไทย 3) ศึกษาทัศนะ ความคาดหวัง และความพึงพอใจและการใช้ประโยชน์ของผู้อ่านข่าวโพล การศึกษาครั้งนี้เก็บรวบรวมข้อมูลโดย 1) การวิเคราะห์เนื้อหาจากหนังสือพิมพ์ทั้ง 3 ชื่อฉบับตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2542 ถึง 31 ธันวาคม 2542 รวมระยะเวลา 1 ปี 2) การสัมภาษณ์เชิงลึกกลุ่มผู้รับผิดชอบการรายงานข่าวโพล กับกลุ่มผู้รับผิดชอบการทำโพล 3) สำรวจผู้อ่านโพล 6 กลุ่มอาชีพ ได้แก่ นักการเมือง นักธุรกิจ ครู-อาจารย์ ข้าราชการ อาชีพอิสระ และนักศึกษา รวม 150 คน ผลการวิจัยพบว่า 1) หนังสือพิมพ์แต่ละฉบับคัดเลือกโพลจากความสำคัญและความน่าสนใจของประเด็นและหัวข้อเรื่องที่สำรวจมากกว่าความมีชื่อเสียงของสถาบันที่ทำโพล 2) ความถี่ในการนำเสนอขึ้นกับกระแสของสถานการณ์ในแต่ละช่วง โดยนำเสนอรูปแบบข่าวมากที่สุด 3) ส่วนใหญ่ให้ความสำคัญในการนำเสนอในพื้นที่หน้าในมากที่สุด 4) ประเด็นที่มีการนำเสนอบ่อยที่สุดคือ การเมือง รองลงมาคือ เศรษฐกิจ และวัฒนธรรม ตามลำดับ 5) หนังสือพิมพ์มักนำเสนอผลโพลบางแง่มุมเฉพาะส่วนที่หนังสือพิมพ์ให้ความสำคัญ ขณะที่แหล่งจัดทำโพลต้องการให้หนังสือพิมพ์นำเสนอทุกแง่มุมที่มีการสำรวจ 6) ผู้อ่านพบว่ามีความต้องการให้หนังสือพิมพ์นำเสนอข่าวโพลตรงไปตรงมามากกว่านี้ รองลงมาคือต้องการให้หัวข้อมีความทันสมัย ตรงกระแสสังคม และต้องการให้กลุ่มตัวอย่างที่สำรวจกว้างกว่านี้ 7) ประเด็นที่ผู้อ่านมีความพึงพอใจมากที่สุดคือ การเมือง และประเด็นที่ผู้อ่านพึงพอใจน้อยที่สุดคือ การศึกษา