แนวทางการแก้ปัญหาความยากจนของชาวนากับการพัฒนาด้านเกษตรกรรมในภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง

Abstract

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพกายภาพ เศรษฐกิจ และสังคม รวมทั้งสาเหตุความยากจนของชาวนาในพื้นที่ศึกษา เพื่อนำผลที่ได้จากการศึกษาเป็นแนวทางแก้ปัญหาความยากจนของชาวนาในภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง อันประกอบไปด้วย จังหวัดชัยภูมิ นครราชสีมา บุรีรัมย์ สุรินทร์ ศรีสะเกษ อุบลราชธานี อำนาจเจริญ ยโสธร และมุกดาหาร การดำเนินการวิจัย โดยการวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานระดับหมู่บ้าน (กชช. 2 ค) ซึ่งมีเกณฑ์ในการเลือกหมู่บ้านชาวนายากจนคือ ในหมู่บ้านต้องมีครัวเรือนทำนามากกว่า 50 เปอร์เซ็นต์ของครัวเรือนทั้งหมด ต้องเป็นหมู่บ้านระดับการพัฒนาระดับ 1 (ล้าหลัง) และรายได้ของชาวนาในหมู่บ้านนั้นต้องต่ำกว่า 10,200 บาทต่อคนต่อปี ตามเกณฑ์ที่ได้กำหนดไว้ สามารถคัดเลือกหมู่บ้านชาวนายากจนได้ 36 หมู่บ้าน จาก 21 อำเภอ 6 จังหวัด จากผลการศึกษาพบว่าสาเหตุของความยากจนในพื้นที่ศึกษาคือ ขาดแคลนแหล่งน้ำผิวดิน ขาดกรรมสิทธิ์ที่ดินทำกินและปัจจัยการผลิต ขาดแคลนสถานศึกษาระดับประถมศึกษาและมัธยมศึกษา ผลผลิตข้าวต่อไร่ แนวทางที่เหมาะสมสำหรับการแก้ปัญหาความยากจนของชาวนาในภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง คือ การพัฒนาแหล่งน้ำผิวดิน ออกเอกสารสิทธิ์ที่ดินทำกิน และส่งเสริมปัจจัยการผลิต พัฒนาสถานศึกษาระดับประถมศึกษาและระดับมัธยมศึกษา เพิ่มผลผลิตทางการเกษตร