การศึกษาเปรียบเทียบเภสัชจลนศาสตร์ ของยานอร์เอ็ดธิสเตอร์โรนอีแนนเธทในตำแหน่งที่ฉีดต่างกัน

Abstract

อาสาสมัครประกอบด้วยสตรีไทย 20 คน มีร่างกายแข็งแรงสมบูรณ์อยู่ในภาวะเจริญพันธ์ อายุระหว่าง 23-40 ปี มีอายุโดยเฉลี่ย 34.25 ปี สตรีทุกคนมีประวัติการมีรอบระดูปกติไม่ใช้ยาคุมกำเนิดชนิด สเตียรอยด์อย่างน้อย 3 เดือน ก่อนจะรับเข้าทำการศึกษา แบ่งสตรีอาสาสมัครออกเป็น 2 กลุ่มๆ ละ 10 คน กลุ่มแรกจะได้รับยาฉีด norethisterone enanthate 200 มก, เข้ากล้ามเนื้อบริเวณตะโพกและติดตามการศึกษาเป็นเวลา 8 สัปดาห์ ในระหว่างนี้จะเจาะเลือดสัปดาห์ละครั้งเพื่อตรวจหา norethisterone ในน้ำเหลืองเลือด จากนั้นจะได้รับยาฉีด NET-EN 200 มก, อีกครั้งหนึ่ง เข้ากล้ามเนื้อบริเวณต้นแขน ติดตามในลักษณะเดียวกัน 8 สัปดาห์ สตรีอีก 10 คน ได้รับยาฉีด NET-EN 2 เข็มด้วยวิธีเดียวกัน แต่จะกลับกันกับสตรีกลุ่มแรก โดยจะได้รับยาฉีดบริเวณต้นแขนก่อน แล้วจึงจะได้รับยาฉีดเข้าบริเวณตะโพกภายหลัง มีสตรี 6 คน กลุ่มละ 3 คน ที่เจาะเลือดวันเว้นวัน เป็นเวลา 14 วัน หลังจากฉีดยาเข็มแรก และทุกวันใน 10 วันแรกของเข็มที่ 2 มีสตรี 9 คน 4 คน จากกลุ่มที่ได้รับยาฉีดเข้ากล้ามเนื้อบริเวณตะโพก และอีก 5 คน จากกลุ่มที่ได้รับยาบริเวณต้นแขนถูกเจาะเลือดสัปดาห์ละครั้ง เพื่อติดตามระดับของ NET ต่อไป จนถึงสัปดาห์ที่ 12 หลังฉีดยาเข็มที่ 2 นำเลือดที่เจาะได้ไปปั่นแยกและเก็บที่อุณหภูมิ 〖-20〗^∙C ในการวิเคราะห์ใช้สารติดสลาก NET ที่มี specific activity เท่ากับ 84,43 มิลลิคูร์/มิลิกรัม ความแปรเปลี่ยนสัมพันธ์ของการวัดในวันเดียวกันและการวัดต่างวันได้ร้อยละ 10 และ 15 ตามระดับ จากการศึกษาพบว่าเมื่อให้ยาผ่านกล้ามเนื้อต้นแขน ปริมาณยามีแนวโน้มที่จะถูกดูดซึมเข้าร่างกายได้เร็ว ระดับของ NET ซึ่งสูงสุดภายใน 4-7 วัน หลังฉีด NET-EN (3.49-17.57 นก. /มล.) 5 สัปดาห์ต่อมาระดับ NET ในน้ำเหลืองเลือดมีปริมาณเท่ากับ 1 นก. /มล. และหลังจากนี้จะมีปริมาณในน้ำเหลือง เลือดลดลงค่อนข้างช้ามาก ระดับ NET ในน้ำเหลืองเลือดภายหลังที่ได้รับยาเข้าตะโพกคล้ายกันกับที่ได้รับยาที่ต้นแขน และพบว่าไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติของระดับ NET ในน้ำเหลืองเลือดหลังฉีด NET- EN เข้ากล้ามเนื้อบริเวณตะโพกและต้นแขน การขจัดยาออกจากร่างกายจะสัมพันธ์กับค่ากึ่งชีพของยาที่ได้รับจากการฉีดเข้าตะโพกและต้นแขนซึ่งมีค่าเท่ากับ 15.716 วัน และ 14.852 วันตามลำดับ ที่สัปดาห์ที่ 8 หลังฉีด ENT-EN บริเวณตะโพก ปริมาณความเข้มข้นของ NET ในน้ำเหลืองเลือดมีค่าโดยเฉลี่ย 0.322 นก. /มล. (ซึ่งมีพิลัย วัดไม่ได้ – 1.05 นก. /มล.) ขณะที่การได้รับยาเข้ากล้ามเนื้อบริเวณต้นแขนจะให้ปริมาณความเข็มข้นของ NET โดยเฉลี่ย 0.347 นก. /มล. (ซึ่งมีพิลัย 0.10-1.43 นก. /มล.) จากการศึกษานี้มีข้อเสนอแนะว่ายาฉีดคุมกำเนิด ENT-EN นั้นไม่ว่าจะฉีดเข้ากล้ามเนื้อบริเวณตะโพกหรือต้นแขนก็จะมีรูปแบบของเภสัชจลนศาสตร์คล้ายกัน