ความต้องการในการศึกษาต่อเนื่องของบรรณารักษ์ห้องสมุดประชาชน ในประเทศไทย

Abstract

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจแหล่งที่ให้การศึกษาต่อเนื่องแก่บรรณารักษ์ห้องสมุดประชาชนในสังกัดกระทรวงศึกษาธิการ ระดับจังหวัด 70 จังหวัด สำรวจสภาพ ทัศนคติและแนวความต้องการในการศึกษาต่อเนื่องของบรรณารักษ์ห้องสมุดประชาชน ศึกษาถึงความสนับสนุนของผู้บริหารงานห้องสมุดประชาชนที่มีต่อการศึกษาต่อเนื่องของบรรณารักษ์ห้องสมุดประชาชน เพื่อทราบถึงปัญหาและอุปสรรคของบรรณารักษ์ห้องสมุดประชาชน และข้อเสนอแนะที่บรรณารักษ์ห้องสมุดประชาชนมีให้ต่อการจัดการศึกษาต่อเนื่องทางบรรณารักษ์ศาสตร์ เพื่อเสนอแนวทางแก่สถาบันที่สอนวิชาบรรณารักษศาสตร์และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ในการปรับปรุงหลักสูตรการสอนและจัดกิจกรรมในการศึกษาอบรม ให้สอดคล้องกับความต้องการของบรรณารักษ์ห้องสมุดประชาชน วิธีดำเนินการวิจัย ผู้วิจัยรวบรวมข้อมูลจากเอกสารและหนังสือ จากการสัมภาษณ์บุคคลที่เกี่ยวข้อง และข้อมูลจากแบบสอบถามที่ส่งให้แก่บรรณารักษ์และผู้บริหารงานห้องสมุดประชาชน ระดับจังหวัด 70 จังหวัด ทั้งหมด 140 คน นำข้อมูลที่ได้จากแบบสอบถามมาวิเคราะห์เสนอในรูปของร้อยละ หาค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัยสรุปได้ว่า บรรณารักษ์ส่วนใหญ่ เห็นว่าการศึกษาต่อเนื่องมีความสำคัญต่อความก้าวหน้าทางวิชาชีพและวิชาการ ส่วนผู้บริหารมีทัศนคติว่ามีความสำคัญต่อบรรณารักษ์ในการปรับปรุงการปฏิบัติงานและการพัฒนาวิชาชีพ เหตุผลในการเข้าร่วมกิจกรรมการศึกษาต่อเนื่องของบรรณารักษ์ คือ เพื่อปรับปรุงการทำงานให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น อุปสรรคในการศึกษาต่อเนื่อง คือ ขาดงบประมาณค่าใช้จ่ายและขาดผู้ทำงานแทน บรรณารักษ์มีความต้องการศึกษาแบบเป็นทางการมากกว่าแบบไม่เป็นทางการ กิจกรรมการศึกษาต่อเนื่องแบบเป็นทางการที่ต้องการ คือ การเข้ารับการอบรมวิชาบรรณารักษศาสตร์ที่มีวุฒิโดยสถาบันต่างๆ และต้องการเรียนเต็มเวลาในระดับปริญญาตรี กิจกรรมการศึกษาต่อเนื่องแบบไม่เป็นทางการที่ต้องการ คือ การเข้าร่วมสัมมนาทางวิชาการ หน่วยงานที่บรรณารักษ์ต้องการให้จัดกิจกรรมทั้งแบบเป็นทางการและไม่เป็นทางการ คือ มหาวิทยาลัยในประเทศ ระยะเวลาที่บรรณารักษ์สะดวกเข้าร่วมกิจกรรมการศึกษาต่อเนื่องแบบไม่เป็นทางการ คือ ในเวลาราชการ จำนวนวันที่เห็นว่า เหมาะสม คือ 5-7 วัน เนื้อหาวิชาทางบรรณารักษศาสตร์ ทั้งที่บรรณารักษ์ต้องการศึกษา และผู้บริหารต้องการให้บรรณารักษ์ศึกษา คือ การบริหารงานห้องสมุดประชาชน การบริการของห้องสมุดประชาชน การจัดหมู่และทำบัตรรายการ โสตทัศน์วัสดุในห้องสมุด บริการตอบคำถามและช่วยการค้นคว้า การประชาสัมพันธ์ห้องสมุด งบประมาณของห้องสมุด วรรณกรรมสำหรับเด็ก วารสารและหนังสือพิมพ์ ความร่วมมือระหว่างห้องสมุด การสอนการใช้ห้องสมุด การทำดรรชนีและสาระสังเขปและการสัมมนาห้องสมุดประชาชน สำหรับความสนับสนุนของผู้บังคับบัญชามีต่อการศึกษาต่อเนื่องของบรรณารักษ์ตามทัศนะของบรรณารักษ์ เห็นว่าให้การสนับสนุนน้อย แต่ตามทัศนะของผู้บริหาร เห็นว่า ให้ความสนับสนุนมาก ข้อเสนอแนะ คือ สถาบันที่สอนวิชาบรรณารักษศาสตร์ 1) ควรเปิดหลักสูตรการอบรมที่มีวุฒิบัตรสำหรับบรรณารักษ์ห้องสมุดประชาชนขึ้นโดยเฉพาะ 2) ควรจัดกิจกรรมการศึกษาแบบไม่เป็นทางการ ซึ่งได้แก่ การสัมมนาทางวิชาการ การอภิปรายเพิ่มขึ้นตามเนื้อหาที่จะสนองความต้องการของบรรณารักษ์ห้องสมุดประชาชน 3) ในการจัดกิจกรรมแต่ละครั้งควรมีการประชาสัมพันธ์แก่บรรณารักษ์ห้องสมุดประชาชนโดยทั่วถึงกัน 4) ควรพิจารณาจัดทำวารสารหรือบทความเกี่ยวกับห้องสมุดประชาชนให้มากขึ้น