บทบาทของอาจารย์นิเทศก์ในวิทยาลัยครูในภาคกลาง ของประเทศไทย

Abstract

วัตถุประสงค์ของการวิจัย 1. เพื่อศึกษาหน้าที่และความรับผิดชอบของอาจารย์นิเทศก์ที่ปฏิบัติงานอยู่ในโครงการฝึกสอนในวิทยาลัยครู 2. เพื่อศึกษาองค์ประกอบที่จะช่วยในการนิเทศการฝึกสอนในวิทยาลัยครู 3. เพื่อศึกษาโครงสร้างและวิธีดำเนินการจัดการนิเทศการฝึกสอนของวิทยาลัยครูต่าง ๆ ในภาคกลาง วิธีดำเนินการวิจัย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ใช้แบบสำรวจ ที่สร้างขึ้นเพื่อการวิจัยครั้งนี้โดยแบ่งออกเป็น 2 ส่วน ส่วนแรกเป็นแบบสำรวจที่ใช้ถามเกี่ยวกับข้อมูลส่วนตัวของผู้ตอบแบบสำรวจในเรื่องเกี่ยวกับบทบาทของอาจารย์นิเทศก์ โครงสร้างและการดำเนินงานการนิเทศการฝึกสอน และองค์ประกอบที่ช่วยในการการฝึกสอนในการรวบรวมข้อมูล ใช้วิธีการศึกษาจากรายงาน เอกสารตำราและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการฝึกสอน เมื่อได้ข้อมูลแล้วได้นำไปทดลองใช้กับประชากรในวิทยาลัยครู 5 แห่ง จากนั้นได้นำข้อมูลมาปรับปรุง ด้วยการปรึกษากับอาจารย์ที่ปรึกษาและผู้เชี่ยวชาญเรื่องการนิเทศการฝึกสอนจากธนาคารโลก ซึ่งมาปฏิบัติงานอยู่ที่กรมการฝึกหัดครู กระทรวงศึกษาธิการ และในที่สุดได้ข้อมูลที่ใช้ได้จำนวน 80 ข้อ ได้นำแบบสำรวจดังกล่าวไปให้ประชากรในกลุ่มวิจัยในวิทยาลัยครู 8 แห่งในภาคกลางของประเทศไทยโดยแยกเป็นผู้บริหารวิทยาลัยครูจำนวน 202 คน อาจารย์นิเทศก์จำนวน 126 คน และนักศึกษาฝึกสอนจำนวน 311 คน เป็นผู้ตอบ รวมแบบสำรวจที่แจกไปทั้งสิ้น 639 ฉบับ และได้รับคืนมา 611 ฉบับ คิดเป็นร้อยละ 95.61 ผลวิจัย ผลการวิจัยที่สำคัญ ๆ สรุปได้ดังต่อไปนี้ 1. ไม่ควรจำกัดอายุและระดับการศึกษาของอาจารย์นิเทศก์ 2. อาจารย์นิเทศควรจะได้สอนในวิทยาลัยครูมาแล้วอย่างน้อย 3 ปี ก่อนออกนิเทศการสอน และควรมีประสบการณ์การสอนโรงเรียนประถมศึกษามาก่อนด้วย 3. อาจารย์นิเทศก์ควรเป็นผู้มีความรับผิดชอบมีอารมณ์มั่นคงหนักแน่น และมีความสามารถในการสาธิตการสอนให้นักศึกษาฝึกสอนดูได้ 4. อาจารย์นิเทศก์ควรเป็นผู้รายงานความเคลื่อนไหวและกิจกรรมภายในวิทยาลัยให้แก่นักศึกษาฝึกสอนและชุมชนได้ทราบ 5. อาจารย์นิเทศก์ควรร่วมปรึกษาหารือกับครูใหญ่ ครูพี่เลี้ยงในการแก้ปัญหาต่าง ๆ ของนักศึกษาฝึกสอนเป็นระยะ ๆ 6. อาจารย์นิเทศก์ควรเข้าร่วมในการฝึกและอบรมครู ที่หน่วยงานการศึกษาในท้องถิ่นจัดขึ้น 7. อาจารย์นิเทศก์ควรขอความร่วมมือจากชุมชนในการให้สวัสดิการด้านความปลอดภัยแก่นักศึกษาฝึกสอน 8. หน่วยงานฝึกสอนควรเป็นหน่วยงานอิสระในการดำเนินงาน 9. ควรจะได้มีการสรรหาอาจารย์นิเทศก์มาจากภาควิชาต่าง ๆ ภายใต้สัดส่วนที่ตกลงกันไว้ 10. การสัมมนาหรือฝึกปฏิบัติเกี่ยวกับวิธีสอนระหว่างอาจารย์นิเทศก์และครูพี่เลี้ยงนั้นควรจัดให้มีขึ้นเป็นระยะ ๆ อย่างสม่ำเสมอ 11. อาจารย์นิเทศก์ฝึกสอนควรเป็นอาจารย์นิเทศก์ประเภทเต็มเวลา 12. ควรมีการเตรียมอาจารย์นิเทศก์ทุกคนอย่างเข้มข้นในระยะเวลาหนึ่งโดยเฉพาะอย่างยิ่งอาจารย์นิเทศก์ผู้ไม่เคยมีประสบการณ์เรื่องการนิเทศมาก่อน 13. หน่วยงานฝึกสอนควรมีการติดตามผลการปฏิบัติงานของอาจารย์นิเทศก์เป็นระยะ ๆ 14. การจัดยานพาหนะให้พอเพียงในการนิเทศเป็นสิ่งจำเป็นมาก 15. ควรมีการเตรียมการฝึกสอนแก่นักศึกษาฝึกสอนก่อนออกฝึกสอนอย่างพอเพียง