ความผิดฐานรับของโจร

Abstract

จากการศึกษาเปรียบเทียบกฎหมายอาญาในส่วนที่เกี่ยวกับความผิดฐานรับของโจรในประเทศต่างๆ ซึ่งแตกต่างกันทั้งในด้านอุดมการณ์ทางการเมือง และระบบเศรษฐกิจแล้ว พบว่าในหลายๆประเทศเป็นส่วนมาก ได้กำหนดความผิดฐานรับของโจรไว้ เพื่อลดการกระทำความผิดอาญาที่กระทำโดยตรงต่อสิทธิ์ในทรัพย์สินไว้ทั่วกัน ในกลุ่มประเทศที่มิได้ให้ความสำคัญแก่ระบบทรัพย์สินส่วนบุคคล มักไม่กำหนดความผิดฐานรับของโจรนี้ไว้ในกฎหมายอาญาโดยชัดแจ้ง แต่ได้กำหนดวิธีการป้องกันไว้ในกฎหมายส่วนแพ่ง เช่นในเรื่องสิทธิติดตามเอาทรัพย์คืนของเจ้าของที่แท้จริงเป็นต้น ทำนองเดียวกับประเทศในกลุ่มระบบกฎหมายอิสลาม แต่ประเทศในกลุ่มกฎหมายอิสลามเป็นประเทศที่ให้ความสำคัญแก่ระบบทรัพย์สินส่วนบุคคลมากกว่าประเทศในกลุ่มแรกเป็นอันมาก ส่วนในกลุ่มประเทศที่ให้ความสำคัญแก่ระบบทรัพย์สินส่วนบุคคลมาก ซึ่งได้แก่ประเทศในกลุ่มระบบกฎหมายคอมมอนลอว์ ได้กำหนดความผิดฐานนี้รวมไปกับความผิดที่ทำให้ได้ทรัพย์มา โดยถือว่าเป็นการสนับสนุนภายหลังการกระทำความผิดนั้น และเป็นระบบที่ต้องพิสูจน์ถึงเจตนาของผู้กระทำ อีกกลุ่มหนึ่งที่ประเทศในกลุ่มระบบกฎหมายโรมัน-เยอรมัน ซึ่งเป็นประเทศที่ใช้กฎหมายระบบประมวล จะเป็นความผิดฐานนี้ได้ต้องมีการกระทำ และเจตนาแยกต่างหากจากการกระทำความผิดที่ได้ทรัพย์มาโดยแน่ชัด ยกเว้นประเทศเยอรมันที่กำหนดให้การรับของโจรเป็นการสนับสนุนภายหลังการกระทำความผิด ทำนองเดียวกับในกลุ่มระบบกฎหมายคอมมอนลอว์ สำหรับประมวลกฎหมายอาญาของไทย จัดอยู่ในกลุ่มประเทศที่ใช้กฎหมายแบบประมวลด้วย จึงไม่มีการนำเรื่องเจตนาทุจริตและการสนับสนุนภายหลังการกระทำความผิดเข้ามาใช้แต่อย่างใด และกฎหมายไทยยังได้แยกความผิดฐานนี้เป็นความผิดฐานหนึ่งต่างหากโดยชัดเจน แต่ที่น่าสังเกตคือในปี พ.ศ. 2522 ได้มีการแก้ไขประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 192 เพื่อให้ความสะดวกแก่ศาลที่จะใช้ดุลยพินิจเลือกบทลงโทษจำเลยได้กว้างขวางยิ่งขึ้น วิทยานิพนธ์ฉบับนี้พบว่า การบังคับใช้กฎหมายอาญาเรื่องการรับของโจรขึ้นอยู่กับความสามารถของรัฐที่จะควบคุมการซื้อขายหรือจัดการแก่สิ่งของที่ใช้แล้ว ที่โรงรับจำนำและร้านค้าของเก่า ซึ่งเป็นธุรกิจที่มีโอกาสเกี่ยวข้องกับการรับของโจรได้เป็นอย่างมาก ในปัจจุบันมีกฎหมายควบคุมการประกอบธุรกิจโรงรับจำนำที่ค่อนข้างมีประสิทธิภาพ ส่วนการควบคุมร้านค้าของเก่านับว่ายังไม่เป็นผลมากนัก อันสืบเนื่องมาจากความชราภาพของกฎหมายรวมทั้งขาดการบริหารการควบคุมที่ดี