การวินิจฉัยโรคไข้เลือดออกจากปัสสาวะน้ำลายและเซลล์เยื่อบุในช่องปากในระยะมีไข้โดยวิธีทางชีวโมเลกุลเพื่อหลีกเลี่ยงการเจาะเลือดเพื่อการวินิจฉัย

Abstract

ความสำคัญและที่มา : การวินิจฉัยการติดเชื้อไวรัสเดงกีจากสิ่งส่งตรวจอื่นที่ไม่ใช่เลือดด้วยวิธีการขยายสารพันธุกรรม (RT-PCR) มีความจำเพาะเจาะจงในการวินิจฉัยสูงแต่ความไวยังค่อนข้างต่ำในช่วงระยะไข้ลง แต่ยังไม่มีการศึกษาใดที่ใช้ปัสสาวะน้ำลายและเซลล์เยื่อบุกระพุ้งแก้มเป็นสิ่งส่งตรวจและวินิจฉัยไข้เลือดออกตั้งแต่ระยะก่อนไข้ลงโดยไม่ต้องเจาะเลือด วัตถุประสงค์ : เพื่อศึกษาความไว, ความจำเพาะ, positive และ negative predictive value ของวิธีการขยายสารพันธุกรรมของเชื้อไวรัสเดงกีจากปัสสาวะ น้ำลาย และ/หรือ เซลล์เยื่อบุกระพุ้งแก้มที่ระยะก่อนไข้ลง ระเบียบวิธีวิจัย : เก็บปัสสาวะ น้ำลายและเซลล์เยื่อบุกระพุ้งแก้มจากผู้ป่วยที่สงสัยว่าเป็นไข้เลือดออก เพื่อนำมาตรวจหาเชื้อไวรัสเดงกีโดยวิธีขยายสารพันธุกรรมโดยเทียบกับวิธีการตรวจหาภูมิคุ้มกันต่อไวรัสเดงกีโดยวิธี ELISA จากเลือด ผลการวิจัย : ความไวในการวินิจฉัยโรคไข้เลือดออกที่สามวันแรกของไข้โดยใช้ปัสสาวะ น้ำลาย และเซลล์เยื่อบุกระพุ้งแก้มเป็น 36%, 36% และ 32% ตามลำดับ ความจำเพาะในการวินิจฉัยโดยใช้สิ่งส่งตรวจทั้งสามชนิดเท่ากันคือ 100% เมื่อใช้สิ่งส่งตรวจทั้งสองชนิดร่วมกันโดยเฉพาะปัสสาวะและ/หรือน้ำลายทำให้ความไวในการวินิจฉัยเพิ่มขึ้นเป็น 72% และความจำเพาะ 100% สรุป : วิธี ตรวจ RT-PCR เมื่อใช้สิ่งส่งตรวจที่ไม่ใช่เลือดทั้งสองชนิดร่วมกันในระยะไข้สามวันแรกสามารถนำมาใช้ในการวินิจฉัยโรคติดเชื้อไวรัสเดงกีได้ดีโดยเฉพาะถ้าใช้ปัสสาวะและ/หรือน้ำลายทั้งสองชนิดร่วมกัน