พฤติกรรมการประมูลงานก่อสร้างและปัจจัยที่มีผลกระทบต่อการกำหนดค่าใช้จ่ายบวกเพิ่มในโครงการก่อสร้างภาครัฐในประเทศไทย

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อกำหนดปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อการคิดค่าใช้จ่ายบวกเพิ่มของผู้รับเหมาในประเทศไทย และศึกษาพฤติกรรมการประมูลงานก่อสร้างภาครัฐในประเทศไทย ตลอดจนผลกระทบของวิกฤตเศรษฐกิจที่มีต่อการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมการประมูลงานเพื่อเป็นแนวทางในการพัฒนาแบบจำลองสำหรับคิดราคาประมูลงานให้ผู้รับเหมาไทยในอนาคต จากแบบสอบถามจำนวน 72 ชุดซึ่งให้ผู้รับเหมาระบุความสำคัญของปัจจัยที่ส่งผลต่อการคิดค่าใช้จ่ายบวกเพิ่ม พบว่าปัจจัยสำคัญสำหรับผู้รับเหมาขนาดเล็กมี 19 ปัจจัยปัจจัยสำคัญสำหรับผู้รับเหมาะขนาดกลางมี 18 ปัจจัย และปัจจัยสำคัญสำหรับผู้รับเหมาขนาดใหญ่มี 17 ปัจจัย โดยมีปัจจัยสำคัญที่ผู้รับเหมาทั้ง 3 กลุ่มมีความเห็นตรงกันอยู่ 11 ปัจจัย สำหรับการวิเคราะห์ข้อมูลจากผลการประมูลงานก่อสร้างภาครัฐระหว่างปี พ.ศ.2540 ถึง พ.ศ.2545 รวมทั้งสิ้น 3405 ข้อมูล โดยจำแนกตามชนิดของงานก่อสร้าง ได้ผลที่สำคัญดังนี้ ในทุกชนิดของงานก่อสร้างค่าเฉลี่ยอัตราส่วนราคาต่ำสุดต่อราคากลางจะต่ำลง แต่การแข่งขันจะสูงขึ้น เมื่อสภาวะเศรษฐกิจตกต่ำ การประมูลงานโดยส่วนใหญ่อัตราส่วนราคาต่ำสุดต่อราคากลางจะมีค่ามากกว่า 0.9 แต่ไม่เกิน 1 อัตราส่วนราคาต่ำสุดต่อราคากลางลดลงเมื่อจำนวนคนเข้าประมูลสูงขึ้น เปอร์เซ็นต์ของผลต่างระหว่างราคาประมูลต่ำสุด กับราคาประมูลรองอันดับต่ำสุดต่อราคากลางจะต่ำลง เมื่อสภาวะเศรษฐกิจตกต่ำ และในงานวิจัยนี้ได้นำเสนอแนวทางในการพัฒนาแบบจำลองสำหรับคิดราคาประมูลงานโดยใช้ทฤษฎีอรรถประโยชน์พหุลักษณ์