ความสัมพันธ์แบบไม่เป็นทางการระหว่างนักข่าวและแหล่งข่าวกับผล ที่มีต่อองค์การสื่อสารมวลชนแห่งประเทศไทย (อ.ส.ม.ท.)

Abstract

การวิจัยเรื่องความสัมพันธ์แบบไม่เป็นทางการ ระหว่าง นักข่าว และ แหล่งข่าว กับผลที่มีต่อองค์การสื่อสารมวลชนแห่งประเทศไทย (อ.ส.ม.ท.) นี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาถึงลักษณะระหว่างนักข่าว อ.ส.ม.ท.กับแหล่งข่าวและผลจากความสัมพันธ์ดังกล่าวที่มีต่อ อ.ส.ม.ท. การศึกษาครั้งนี้ เป็นการศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพ โดยใช้วิธีการสัมภาษณ์แบบเจาะลึกกับแหล่งข้อมูลบุคคล 3 กลุ่มคือ นักข่าว อ.ส.ม.ท. ใน 8 สายงาน, แหล่งข่าว และนักข่าวจากองค์กรอื่น เพื่อหาคำตอบว่านักข่าว อ.ส.ม.ท.มีความสัมพันธ์กับแหล่งข่าวอย่างไรและความสัมพันธ์นั้นเอื้อประโยชน์และมีผลต่อองค์กรคือ อ.ส.ม.ท.อย่างไรหรือไม่ ซึ่งจากผลการศึกษา พบว่า นักข่าวอ.ส.ม.ท. ใน 8 สายงานมีความสัมพันธ์กับแหล่งข่าวทั้งในรูปแบบที่เป็นทางการและไม่เป็นทางการ แต่ในระดับที่เป็นทางการนั้น นักข่าว อ.ส.ม.ท. ส่วนใหญ่จัดวางความสัมพันธ์ไว้ในระดับปานกลาง ไม่เหินห่างหรือใกล้ชิดสนิทสนมกับแหล่งข่าวจนเกินไป ทั้งนี้ ความสัมพันธ์กับแหล่งข่าวนั้นมีลักษณะพึ่งพาอาศัยกัน แต่ไม่ทัดเทียมกันในเรื่องของการให้และการรับ ส่วนใหญ่นักข่าวอ.ส.ม.ท.เป็นฝ่ายได้รับมากกว่า โดยประโยชน์ที่นักข่าว อ.ส.ม.ท. และองค์กรได้รับส่วนใหญ่เกี่ยวข้องกับงาน คือ ได้ข่าวเจาะพิเศษ ข่าวเจาะลึก ข่าวไว ข่าวถูกต้อง ไม่ตกข่าว ได้รับการชี้แนะประเด็นและทิศทางข่าวจากแหล่งข่าว และได้รับบริการอำนวยความสะดวกในการทำงานจากแหล่งข่าว นอกจากนี้ ในบางกรณี นักข่าวอ.ส.ม.ท.ที่มีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับแหล่งข่าว ยังสามารถแสวงหาความร่วมมือทางธุรกิจเข้าสู่องค์กร อีกทั้ง ยังช่วยลดแรงเสียดทานจากอำนาจภายนอกที่มีต่อองค์กรได้ด้วย ขณะเดียวกัน ในระดับของผลประโยชน์ส่วนตัวนั้น พบว่า นักข่าว อ.ส.ม.ท. ส่วนหนึ่งยอมรับว่า เคยได้รับการเสนอผลประโยชน์ส่วนตัวจากแหล่งข่าว ทั้งในรูปของเงิน วัตถุสิ่งของ ความช่วยเหลือและบริการอื่น ๆ แต่ทั้งนี้ นักข่าว อ.ส.ม.ท. มักปฏิเสธที่จะรับผลประโยชน์เหล่านั้น เว้นแต่เป็นสิ่งที่ไม่เกินวิสัยที่จะรับได้และบางรายก็ตกอยู่ในสภาพที่ปฏิเสธไม่ได้