การสกัดสารเมือกจากเมล็ดแมงลักโดยการโม่แห้ง

Abstract

การสกัดสารเมืองจากเมล็ดแมงลักโดยการโม่แห้ง ใช้เครื่องโม่ 2 ชนิด ได้แก่ เครื่อง jet mill และ attrition mill เมล็ดแมงลักก่อนนำมาสกัดสารเมือกผ่านการสกัดน้ำมันออกก่อนด้วย hydraulic press ตามด้วยการสกัดด้วยเฮกเซนเนื่องจากอนุภาคละเอียดที่มีน้ำมันจะติดและสะสมบนรูเปิดของแร่งหรือติดตามส่วนต่าง ๆ ของเครื่องน้ำมันที่สกัดได้มีปริมาร 15.21% โดยน้ำหนัก เมล็ดที่สกัดน้ำมัน มีปริมาณโปรตีน, เส้นใย, เถ้า, ความชื้น, และคาร์โบไฮเดรตเป็น 18.79% d.b., 55.40% d.b., 5.71 % d.b., 8.15 % d.b. และ 11.99% d.b. ตามลำดับ เมล็ดที่สกัดน้ำมันแล้วเมื่อนำไปสกัดสารเมือกด้วย jet mill จำนวน 1 รอบและแยกขนาดด้วย air jet sieve 500μ พบว่าได้ปริมาณอนุภาคละเอียดปริมาณต่ำ การสูญเสียมาก ไม่สามารถสกัดเมือกออกจาก เมล็ดได้หมด และ สารเมือกมีส่วนอื่นของเมล็ดปนมาด้วย ดังนั้นจึงแก้ปัญหาโดยการนำอนุภาคตะแกรง 500μ มาสกัดซ้ำด้วย jet mill รวมเป็นจำนวน 5 รอบ และแยกขนาดอนุภาคด้วย air sieve 500μ, 200μ และ 100μ ได้อนุภาค 4 ขนาด คือ ขนาด > 500μ, 500-200μ, 200 – 100μ และ < 100μ ในปริมาณ 39.22% b.d., 24.91 % d.b., 8.41 % d.b. และ 8.31% d.b. ตามลำดับ และสูญเสียจากกระบวนการทั้งหมด 9.15% d.b. จากนั้นทำการสกัดสารเมือกด้วย attrition mill และแยกขนาดด้วย air jet sieve ได้อนุภาค 4 ขนาดเช่นเดียวกัน ในปริมาณ 62.89% d.b., 26.43% d.b., 4.02% d.b. และ 3.92% d.b. ตามลำดับ และสูญเสียจากกระบวน การทั้งหมด 2.75% d.b. เมื่อศึกษาสมบัติทางกายภาพและองค์ประกอบเคมีของอนุภาคแต่ละขนาดที่สกัดได้จากทั้ง 2 เครื่อง พบว่า แบ่งอนุภาคได้ 3 กลุ่มใหญ่ คือ อนุภาคหยาบขนาด > 500μ เป็นส่วนกากเมล็ดที่เหลือจากการสกัดสารเมือกแต่ไม่สามารถสกัดสารเมือกออกได้หมด อนุภาคขนาด 500–200μ และ 200–100μ เป็นอนุภาคที่มีความสามารถในการพองตัวสูงจึงจัดให้เป็นสารเมือกที่ต้องการ และ อนุภาคขนาดละเอียด 100 ที่ไม่มีความสามารถในการพองตัว และองค์ประกอบประมาณ 50% d.b. เป็นโปรตีน จากการทดสอบปัจจัย ที่มีผลต่อความสามารถในการอุ้มน้ำของสารเมือก พบว่า สารเมือกมีความสามารถในการอุ้มน้ำสูงเมื่ออุณหภูมิ ของน้ำต่ำ ที่พีเอชเป็นกลางหรือมีความเป็นกรด – ด่างเล็กน้อย และพบว่าเกลือเป็นอุปสรรคต่อความสามารถในการอุ้มน้ำของสารเมือก