การศึกษาการอบรมเลี้ยงดูเด็กของครอบครัวที่มีผู้ปกครองคนเดียว ในกรุงเทพมหานคร

Abstract

ศึกษาการอบรมเลี้ยงดูเด็กวัยอนุบาล และศึกษาปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการอบรมเลี้ยงดูเด็กวัยอนุบาล ในกรุงเทพมหานครของครอบครัวที่มีมารดาเป็นผู้ปกครองเพียงคนเดียว การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ศึกษาครอบครัวที่เป็นกรณีศึกษา จำนวน 6 ครอบครัว ผลการวิจัยเรื่องนี้พบว่า 1. แบบแผนการอบรมเลี้ยงดูเด็กที่มีลักษณะเฉพาะ อันเนื่องมาจากการที่เป็นครอบครัวที่มีผู้ปกครองเพียงคนเดียว ได้แก่ 1) ภายหลังการหย่าร้างหรือสามีถึงแก่กรรม มารดาส่วนใหญ่พาบุตรย้ายกลับไปอยู่กับครอบครัวเดิมของตน โดยสมาชิกคนอื่นในครอบครัวเดิมที่อบอุ่น มีบทบาทในการอบรมเลี้ยงดูเด็กร่วมกับมารดา แต่มารดาที่มาจากครอบครัวเดิมที่แตกแยก ได้แยกมาอยู่ตามลำพังกับลูกหรือกลับไปอยู่กับแม่ แล้วอบรมเลี้ยงดูเด็กตามลำพังคนเดียว หรืออบรมเลี้ยงดูเด็กร่วมกับพี่เลี้ยง 2) เด็กในครอบครัวที่อยู่ตามลำพังกับมารดา ขาดตัวแบบเพศชายในบ้านอย่างเห็นได้ชัด ขณะที่เด็กในครอบครัวที่มารดากลับไปอยู่กับครอบครัวเดิม ได้ญาติผู้ใหญ่ผู้ชายเป็นตัวแบบเพศชายทดแทนบิดา 3) เด็กในครอบครัวที่อยู่ตามลำพังกับมารดามักมีความผูกพันกับมารดาสูง ขณะที่เด็กในครอบครัวขยายที่มีทั้งมารดาและญาติผู้ใหญ่ เด็กพัฒนาความผูกพันกับทั้งมารดาและบุคคลอื่นๆ 4) มารดาที่มีภาระรับผิดชอบครอบครัวด้วยตัวเองทั้งหมด มักเน้นการสอนให้บุตรของตนเข้าใจและยอมรับสภาพความเป็นอยู่ของครอบครัว และฝึกให้เด็กประหยัดและช่วยตัวเองให้เร็วที่สุด 2. ปัจจัยที่มีผลทางอ้อมต่อแบบแผนการอบรมเลี้ยงดูของครอบครัวที่มีมารดาเป็นผู้ปกครองคนเดียว ได้แก่ ประสบการณ์ของการอบรมเลี้ยงดูที่มารดาได้รับในวัยเด็ก ส่วนปัจจัยที่มีผลโดยตรงต่อแบบแผนการอบรมเลี้ยงดูของครอบครัว ที่มีมารดาเป็นผู้ปกครองคนเดียว ได้แก่ ความสัมพันธ์กับครอบครัวเดิม ฐานะทางเศรษฐกิจและสังคมของมารดาและครอบครัวของมารดา ภาระความรับผิดชอบของมารดา ความสัมพันธ์กับอดีตสามี หรือครอบครัวอดีตสามีก่อนการหย่าร้างหรือสามีถึงแก่กรรม ความรับผิดชอบของสามี บุคลิกภาพของมารดา บุคลิกภาพของเด็ก และการมีเด็กวัยเดียวกันหรือเพศเดียวกันอยู่ในบริเวณบ้าน