การจัดการความเสี่ยงของศูนย์คอมพิวเตอร์ธนาคารพาณิชย์

Abstract

ในการดำเนินธุรกิจของธนาคารพาณิชย์ในปัจจุบัน ได้มีการนำเอาเทคโนโลยีสารสนเทศ (Information Technology) เข้ามาใช้กับองค์กร เพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันและมุ่งสู่ความเป็นเลิศในงานด้านบริการ ศูนย์คอมพิวเตอร์หรือ Data Centre จึงเป็นศูนย์รวมในการจัดเก็บ จัดการ รักษา และประมวลผล ข้อมูลต่างๆที่เกิดจากการทำธุรกรรมของธนาคาร ซึ่งต้องไม่มีการทำงานที่ผิดพลาด เพราะจะส่งผลร้ายแรงต่อการดำเนินธุรกิจของธนาคาร ทั้งในด้าน ภาพลักษณ์ความน่าเชื่อถือตลอดจนความสูญเสียทางด้านการเงิน และเศรษฐกิจโดยรวมของประเทศ การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาชนิดหรือประเภทของความเสี่ยง (Risk Identification)และวิธีการในการจัดการความเสี่ยง (Risk Response)ของศูนย์คอมพิวเตอร์ของธนาคารพาณิชย์สำคัญของไทย จำนวน 8 แห่ง โดยเลือกใช้แนวทางการศึกษาแบบกรณีศึกษา หรือ Case study approach วิเคราะห์ลักษณะทางกายภาพ ความเสี่ยงและการจัดการความเสี่ยง โดยวิธีการสัมภาษณ์เจ้าหน้าที่ในระดับผู้บริหารของศูนย์คอมพิวเตอร์ของธนาคาร ด้านเทคโนโลยีสารสนเทศรวมทั้ง ผู้จัดการฝ่ายวิศวกรรม และจากเอกสารที่เกี่ยวข้องกับธนาคาร จากการศึกษาพบ ลักษณะทางกายภาพในด้านต่างๆของศูนย์คอมพิวเตอร์ 3 ลักษณะได้แก่ 1)ตั้งอยู่ใจกลางเมือง 2)ตั้งอยู่ริมแม่น้ำ 3)ตั้งอยู่ชานเมือง ลักษณะของศูนย์คอมพิวเตอร์พบเป็น 2 ลักษณะ ได้แก่ 1)อยู่ร่วมในอาคารอื่น 2)เป็นอาคารเฉพาะ ในเรื่องตำแหน่งพื้นที่จอดรถยนต์พบ 2 ลักษณะได้แก่ 1)มีพื้นที่จอดรถยนต์อยู่ร่วมภายในอาคาร 2)มีพื้นที่จอดรถยนต์อยู่แยกจากตัวอาคาร นอกจากนี้ยังพบ ระดับในการออกแบบศูนย์คอมพิวเตอร์เป็น 3 ระดับ ได้แก่ 1)ระดับ Tier-II 2)ระดับ Tier-III 3)ระดับ Tier-IV ความเสี่ยงที่ระบุโดยผู้บริหารศูนย์คอมพิวเตอร์ ประกอบด้วย ความเสี่ยงด้านน้ำท่วม, ความเสี่ยงด้านแผ่นดินไหว, ความเสี่ยงจากการประท้วงทางการเมือง, ความเสี่ยงด้านการก่อวินาศกรรม, ความเสี่ยงจากผู้ดูแลงานระบบทิ้งงาน, ความเสี่ยงด้านระบบไฟฟ้าไม่สามารถใช้งานได้, ความเสี่ยงด้านระบบปรับอากาศไม่สามารถใช้งานได้และความเสี่ยงด้านไข้หวัด 2009 ในด้านของการจัดการความเสี่ยงพบว่า ความเสี่ยงเรื่องน้ำท่วมใช้วิธี ยกระดับตัวอาคาร, สร้างกำแพง, ติดตั้งกระสอบทราย, ติดตั้งปั้มสูบน้ำ ความเสี่ยงเรื่องแผ่นดินไหวใช้วิธีออกแบบโครงสร้างของอาคาร ความเสี่ยงเรื่องผู้บุกรุกจากภายนอก ใช้กำลังเจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัยของธนาคารและเจ้าหน้าที่ตำรวจ ความเสี่ยงเรื่องการก่อวินาศกรรม ใช้กำลังเจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัยของธนาคารในการตรวจและคัดแยกรถยนต์ ความเสี่ยงเรื่องระบบไฟฟ้าและปรับอากาศไม่สามารถใช้งานได้ใช้วิธีการออกแบบระบบประกอบอาคารตามมาตรฐานในระดับ Tier ต่างๆ ความเสี่ยงเรื่อง ผู้ดูแลงานระบบทิ้งงาน ใช้บุคลากรจากหน่วยงานอื่นเข้าทำงานแทน ความเสี่ยงเรื่องโรคระบาด ใช้วิธีประชาสัมพันธ์ติดประกาศ ติดตั้งน้ำยาทำความสะอาดตลอดจนให้พนักงานทำความสะอาดในจุดที่มีการใช้งานร่วมกัน ข้อสรุปจากการศึกษากล่าวได้ว่า ความเสี่ยงของศูนย์คอมพิวเตอร์สามารถจัดกลุ่มได้เป็น 4 ประเภท ได้แก่ 1)ภัยธรรมชาติ ได้แก่ น้ำท่วม แผ่นดินไหว 2)ภัยบุคคล ได้แก่ การประท้วงทางการเมือง การก่อวินาศกรรม 3)ด้านเทคนิค ได้แก่ ระบบไฟฟ้าและระบบปรับอากาศไม่สามารถใช้งานได้ 4)ภัยด้านโรคระบาด ได้แก่ ไข้หวัด 2009 ความเสี่ยงที่สำคัญมีการกล่าวถึงในทุกกรณีศึกษามี 3 ชนิดได้แก่ ระบบไฟฟ้าไม่สามารถใช้งานได้ ระบบปรับอากาศไม่สามารถใช้งานได้และไข้หวัด 2009 สำหรับในเรื่องของระดับในการออกแบบศูนย์คอมพิวเตอร์ระดับที่พบมากที่สุดได้แก่ ระดับ Tier-II ซึ่งเป็นระดับการออกแบบที่ค่อนข้างเก่าตามอายุของอาคาร ซึ่งในการปรับปรุงค่อนข้างทำได้ยาก อีกทั้งต้องใช้เงินทุนและงบประมาณค่อนข้างสูง ส่วนในระดับ Tier-III และ Tier-IV จะพบในปริมาณที่เท่ากันโดยจะพบในอาคารที่มีอายุการใช้งานน้อยกว่า ระดับ Tier-II และนอกจากนี้ยังพบว่ามีในเรื่องของการจัดการความเสี่ยงเป็นเรื่องที่ขึ้นอยู่การนำความรู้ ความชำนาญและประสบการณ์ของผู้ที่มีหน้าที่เกี่ยวข้องมาใช้ในการจัดการหรือวางแผนในเรื่องต่างๆ เพื่อจะลดความเสี่ยงให้อยู่ในระดับต่ำที่สุด