การศึกษากับการพัฒนาชุมชนในรูปการจัดสหกรณ์นิคม : ศึกษาเฉพาะกรณี สหกรณ์นิคมสันทราย อำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่

Abstract

ศึกษาถึงการจัดรูปสหกรณ์นิคมสันทรายว่าทำให้เกิดผลสำเร็จของการพัฒนาชุมชนอย่างไรบ้างในชุมชนเหล่านี้ โดยศึกษาจากดำเนินงานของสหกรณ์นิคมฯ และบทบาทความสัมพันธ์ของบุคคลกลุ่มต่างๆ ภายในโครงสร้างของสหกรณ์นิคม จากการศึกษาวิจัยสนามในสหกรณ์นิคมฯ ได้พบข้อเท็จจริงว่าการดำเนินงานของสหกรณ์แห่งนี้ในส่วนที่เป็นภาคช่วยเหลือของรัฐบาลในด้านวัตถุ อันได้แก่ แบ่งแปลงไร่นา ทำถนน ระบบชลประทาน และสาธารณูปโภคที่จำเป็นในชุมชนแห่งนี้ ทำให้เกิดความเจริญทางด้านวัตถุอย่างทั่วถึงทั้งชุมชน โดยที่สมาชิกสหกรณ์ได้มีส่วนร่วมสละแรงงานและทรัพย์สินรวมในการพัฒนาเหล่านี้ด้วย ส่วนการดำเนินงานของสหกรณ์ในข้ออื่นๆ เพื่อการส่งเสริมอาชีพ ฐานะความเป็นอยู่ทางเศรษฐกิจและสังคมตลอดจนความสามารถในการปกครองตนเองของสมาชิก ซึ่งรัฐบาลได้ส่งเสริมด้วยการใช้เงินทุนเสริมสหกรณ์เป็นเงินยืมแก่สหกรณ์ และการให้ข้าราชการทำหน้าที่พนักงานส่งเสริมสหกรณ์เป็นพี่เลี้ยงให้คำแนะนำในการดำเนินงานของสหกรณ์นั้น ยังไม่ประสพผลสำเร็จเท่าที่ควร ทั้งนี้เนื่องจากสมาชิกส่วนใหญ่ยังขาดความรู้ความเข้าใจและทัศนคติที่เกี่ยวกับการดำเนินงานในรูปของสหกรณ์ที่ถูกต้อง จึงทำให้สหกรณ์ไม่ได้รับความร่วมมือร่วมใจในการดำเนินงานของสหกรณ์มากเท่าที่ควร ทั้งคณะกรรมการดำเนินการซึ่งเป็นผู้บริหารงานของสหกรณ์ก็ยังมีความรู้และประสบการณ์ในการบริหารงานน้อย ทำให้ต้องขอความช่วยเหลือในการวางแผนงานและการบริหารงานจากพนักงานส่งเสริมฯ อยู่ตลอกเวลา ดังนั้นในสหกรณ์นิคมแห่งนี้จึงปรากฏว่าพนักงานส่งเสริมฯ มีบทบาทในการวางแผนงานและบริหารงานของสหกรณ์มากเกินไป ซึ่งเป็นปัจจัยหนึ่งที่ไม่ส่งเสริมการพัฒนาด้วยตนเองของสหกรณ์แห่งนี้