แนวทางการพัฒนาเมืองสุไหงโก-ลกเพื่อรองรับการท่องเที่ยวชายแดน

Abstract

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบทบาทของการท่องเที่ยวที่มีต่อ เมืองสุไหงโก-ลก รวมทั้งปัญหาและผลกระทบของการท่องเที่ยวที่มีต่อเมืองสุไหงโก-ลก เพื่อวิเคราะห์ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อศักยภาพในการพัฒนาการท่องเที่ยว และนำไปสู่การเสนอแนวทางในการพัฒนาเมืองสุไหงโก-ลกเพื่อรองรับการท่องเที่ยว ชายแดน เพื่อให้เกิดการพัฒนาได้เต็มตามศักยภาพและเหมาะสมกับสภาพแวดล้อมของเมือง โดยการใช้ข้อมูลปฐมภูมิจากการสำรวจภาคสนามในพื้นที่เมืองสุไหงโก-ลก ทั้งการสำรวจสภาพทั่วไปของพื้นที่และการสัมภาษณ์โดยใช้แบบสอบถามเป็นเครื่องมือในการเก็บข้อมูลเกี่ยวกับความคิดเห็นและทัศนคติของนักท่องเที่ยว ประชาชนในพื้นที่ ผู้ประกอบการร้านค้าต่างๆ รวมไปจนถึงผู้ที่เกี่ยวข้องอื่นๆ รวม 376 ตัวอย่าง นำมาวิเคราะห์ร่วมกับข้อมูลทุติยภูมิที่ได้เก็บรวบรวมจากหน่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง จากการศึกษาภาพรวมของเมืองสุไหงโก-ลก พบว่า เมืองสุไหงโก-ลกมีจุดเด่นอยู่ที่มีโครงสร้างของเส้นทางที่เป็นโครงข่ายเชื่อมโยงกับเมืองต่างๆ ได้ทุกทิศทาง ทั้งทางรถยนต์และรถไฟ สามารถเดินทางเชื่อมโยงสู่แหล่งท่องเที่ยวและเมืองอื่นๆ ในภูมิภาครวมถึงประเทศมาเลเซียได้อย่างสะดวก มีความพร้อมด้านที่พัก มีสิ่งอำนวยความสะดวกและบริการสำหรับนักท่องเที่ยว ซึ่งเปิดให้บริการนักท่องเที่ยวอยู่เป็นจำนวนมาก ภายในเมืองมีสิ่งดึงดูดการท่องเที่ยวเป็นแหล่งจับจ่ายสินค้าชายแดน และสถานบริการบันเทิงที่มีจำนวนมากในเมือง รวมถึงการเป็นประตูการท่องเที่ยวของแหล่งท่องเที่ยวในพื้นที่ตอนในของจังหวัดนราธิวาส ในขณะที่จุดด้อยของเมืองซึ่งส่งผลต่อการท่องเที่ยวได้แก่ ปัญหาการคมนาคมภายในเมืองและปัญหาความแออัดของย่านพาณิชยกรรมใจกลางชุมชน ซึ่งส่งผลต่อความปลอดภัยของการใช้รถใช้ถนนของนักท่องเที่ยวและประชาชนในพื้นที่บริเวณย่านพาณิชยกรรมใจกลางชุมชน ปัญหาความเสื่อมโทรมของด่านและสถานีรถไฟสุไหงโก-ลก ส่งผลต่อภาพลักษณ์ของเมืองท่องเที่ยวเนื่องจากสภาพทรุดโทรมดูไม่งามตาและมีพื้นที่สำหรับให้บริการนักท่องเที่ยวไม่เพียงพอ ปัญหาภาพลักษณ์ของเมืองด้านความไม่ปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน ทำให้นักท่องเที่ยวเกิดความไม่มั่นใจในการเดินทางเข้ามาท่องเที่ยวในเมืองสุไหงโก-ลก นอกจากนี้ยังพบปัญหาอื่นๆ ซึ่งมีส่วนส่งผลกระทบต่อการท่องเที่ยว ได้แก่ ปัญหาน้ำท่วมขัง และปัญหาขยะของเสียจากชุมชน เป็นต้น ด้านโอกาสจากภายนอกในการพัฒนาเมืองเพื่อรองรับการท่องเที่ยวเป็นโอกาสที่มาจากการสนับสนุนของแผนงานหรือโครงการพัฒนาต่างๆ ในพื้นที่เมืองสุไหงโก-ลก ได้แก่ โครงการพัฒนาภายใต้ความร่วมมือทางเศรษฐกิจสามฝ่าย อินโดนิเซีย-มาเลเซีย-ไทย (IMT-GT) โครงการพัฒนาพื้นที่บริเวณด่านศุลกากรสุไหงโก-ลก และแผนพัฒนาของเทศบาลตำลบสุไหงโก-ลก ส่วนอุปสรรคจากภายนอกที่ไม่สามารถควบคุมได้คือ ขาดการวางแผนเพื่อพัฒนาด้านการท่องเที่ยวอย่างจริงจังจาก หน่วยงานที่เกี่ยวข้องโดยตรง คือ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย การแข่งขันกับแหล่งท่องเที่ยวประเภทเมืองชายแดนใกล้เคียง เช่น เบตง และสะเดา รวมทั้งการพึ่งพาสินค้าและนักท่องเที่ยวจากประเทศมาเลเซียมากเกินไป จากศักยภาพในการพัฒนาด้านการท่องเที่ยวของเมืองสุไหงโก-ลก ในการศึกษาครั้งนี้จึงได้เสนอแนวทางการพัฒนาเมืองเพื่อรองรับการท่องเที่ยวชายแดน โดยวางแผนพัฒนาให้เมืองสุไหงโก-ลกมีความพร้อมในสิ่งอำนวยความสะดวกและโครงสร้างพื้นฐานต่างๆ ในขณะเดียวกันต้องพัฒนากิจกรรมที่ให้บริการเกี่ยวกับการท่องเที่ยว รวมทั้งแหล่งและสิ่งดึงดูดการท่องเที่ยวของเมืองสุไหงโก-ลก เพื่อแก้ไขปัญหาที่เป็นจุดด้อยในปัจจุบันและสามารถรองรับการขยายตัวของชุมชนและการท่องเที่ยวที่เข้ามาในเมืองสุไหงโก-ลกได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด โดยกำหนดแนวทางในการพัฒนาเพื่อผลักดันให้การพัฒนาเป็นไปตามเป้าหมาย ดังนี้ (1) แนวทางการใช้ที่ดินประเภทต่างๆ ในอนาคต โดยเฉพาะการใช้ที่ดินประเภทพาณิชยกรรมและที่อยู่อาศัยของเมืองให้มีการขยายตัวไปทางตะวันออกและทางใต้ของชุมชน แทนที่จะกระจุกตัวอยู่ในพื้นที่เดิมและด้านตะวันตกของเมืองซึ่งมีความแออัดอยู่แล้ว (2) การพัฒนาสิ่งอำนวยความสะดวกและโครงสร้างพื้นฐาน เช่น การปรับปรุงถนนในย่านพาณิชยกรรมใจกลางชุมชน บริเวณถนนชลธารเขต เทศปฐม วงศ์วิวัฒน์ และประชาวิวัฒน์ การปรับปรุงการกำจัดขยะและระบายน้ำในชุมชน และการป้องกันน้ำท่วม โดยการสร้างคันกั้นน้ำบริเวณพื้นที่ริมแม่น้ำสุไหงโก-ลก (3) การพัฒนาแหล่งและสิ่งดึงดูดการท่องเที่ยว เช่น การพัฒนาคุณภาพของกิจกรรมที่ให้บริการเกี่ยวกับการท่องเที่ยวในเมืองสุไหงโก-ลก การปรับปรุงพื้นที่บริเวณศาลเจ้าแม่โต๊ะโม๊ะ และสนามกีฬามหาราช รวมถึงการส่งเสริมวงจรการท่องเที่ยวในพื้นที่ใกล้เคียง เป็นต้น และ (4) การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ ทั้งนี้เพื่อให้สามารถแก้ไขปัญหาของเมืองสุไหงโก-ลก ด้วยการปรับปรุงและพัฒนาด้านโครงสร้างพื้นฐานของเมือง และสร้างภูมิทัศน์ของเมืองให้เป็นเมืองท่องเที่ยวชายแดน ในอันที่จะเป็นการเตรียมพร้อมเพื่อรองรับการขยายตัวของเมือง และเป็นการเสริมสร้างศักยภาพและโอกาสในด้านการพัฒนาเมืองสุไหงโก-ลกเพื่อนองรับการท่องเที่ยวในฐานะศูนย์กลางการค้า-การท่องเที่ยวชายแดนต่อไปในอนาคต