ขนาดและรูปแบบของตัวอักษรที่เหมาะสมสำหรับหนังสือแบบเรียนชั้นประถมศึกษา ในประเทศไทย

Abstract

วิทยานิพนธ์นี้เป็นการศึกษาและวิจัยเกี่ยวกับขนาดและรูปลักษณะต่าง ๆ ของตัวอักษรที่ใช้พิมพ์หนังสือแบบเรียนในชั้นประถมศึกษาอยู่แล้วพวกหนึ่ง กับอีกพวกหนึ่งเป็นตัวอักษรที่เคยใช้พิมพ์เป็นหนังสือแบบเรียนแต่มีแนวโน้มว่าจะเลิกใช้ หรือเป็นตัวพิมพ์แบบใหม่ซึ่งคาดว่าจะมีการนำมาใช้พิมพ์หนังสือแบบเรียน เพื่อนำไปสู่การสรุปหาข้อยุติว่าตัวอักษรที่มีลักษณะใดบ้าง ที่นักเรียนในชั้นประถมศึกษาชอบทั้งยังส่งเสริมการเรียนรู้ของนักเรียน รวมทั้งมีความเหมาะสมในการจัดพิมพ์และอื่น ๆ เช่น ความประหยัด ความรวดเร็วในการอ่าน เครื่องมือในการวิจัยแบ่งออกเป็น 2 พวกใหญ่ ๆ คือ แบบทดสอบทัศนคติและแบบทดสอบความเข้าใจในการอ่าน โดยที่ผู้ทำการวิจัยสร้างขึ้นเองจากหนังสืออ่านประกอบบทเรียนที่มิได้ใช้กับกลุ่มนักเรียนที่ไปทำการทดสอบ กลุ่มตัวอย่างประชากร เป็นนักเรียนในภาคต่าง ๆ ของประเทศไทย ซึ่งคาดว่าจะเป็นตัวอย่างของประชากรนักเรียนทั่วประเทศได้ เนื่องจากการวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยอย่างกว้าง ๆ มิได้ศึกษาเฉพาะเจาะจงหรือเปรียบเทียบในลักษณะที่จำกัด จากแบบทดสอบทัศนคติทำให้ได้ทราบว่า นักเรียนในชั้นที่สูงกว่าจะมีความพิถีพิถันในการเลือกตัวอักษรมากกว่านักเรียนในระดับชั้นที่ต่ำกว่า แม้ว่าการชอบตัวอักษรของนักเรียนจะไม่แตกต่างกันอย่างเห็นได้ชัด แต่ก็พอทราบได้ว่ามีตัวอักษรบางแบบบางขนาดที่นักเรียนชอบมากกว่าอีกแบบหนึ่ง ส่วนแบบทดสอบความเข้าใจในการอ่านเกือบทั้งหมดนักเรียนสามารถอ่านเข้าใจและมีสัมฤทธิผลไม่แตกต่างกันโดยเฉพาะนักเรียนในระดับชั้นที่สูงกว่า แม้ว่าการวิจัยครั้งนี้ยังไม่ชี้ชัดลงไปให้แน่นอนได้ว่าตัวอักษรลักษณะใด แบบใด ดีหรือไม่ดี แต่ก็สามารถทำให้ทราบได้ว่าตัวอักษรที่มีคุณสมบัติดีหลายประการ คือ ตัวพิมพ์แบบกลาง ส่วนตัวอักษรที่ไม่ค่อยเหมาะสม คือ ตัวพิมพ์แบบ UNESCO-T1-BOLD.