แนวคิดและบทบาททางการศึกษาของหม่อมเจ้าพูนศรีเกษม เกษมศรี

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาถึงแนวคิดและบทบาททางการศึกษาของหม่อมเจ้าพูนศรีเกษม เกษมศรี ซึ่งส่งผลทำให้เกิดความเปลี่ยนแปลงทางการศึกษาของไทยให้พัฒนาได้มาตรฐานตามแบบตะวันตกและก้ามหน้าขึ้นเป็นลำดับ โดยแบ่งประเด็นศึกษาออกเป็น 2 ระดับคือ ระดับการศึกษาของรัฐ และระดับการศึกษาเอกชน ระดับการศึกษาของรัฐนั้น ผลจากแนวคิดและบทบาททางการศึกษาของหม่อมเจ้าพูนศรีเกษม ทำให้การศึกษาในระดับอุดมศึกษาของรัฐได้มาตรฐานตามแบบสากล โดยเฉพาะด้านการแพทย์แผนปัจจุบัน นอกจากนั้นแล้วยังทรงเป็นผู้ริเริ่มการสหศึกษาในระดับอุดมศึกษาของไทยเป็นท่านแรก ส่วนระดับหารศึกษาเอกชนนั้น ทรงตั้งโรงเรียนเขมะสิรินุสรณ์ ซึ่งเป็นโรงเรียนเอกชนสตรีที่จัดตั้งโดยเจ้านายเพื่อให้การศึกษาแก่ชนทุกชั้น ผลจากแนวคิดและบทบาทในการจัดการศึกษาทำให้โรงเรียนนี้เป็นโรงเรียนสามัญสตรีที่มีระบบการเรียนให้ห้องปฏิบัติการวิทยาศาสตร์ที่สมบูรณ์แบบเป็นแห่งแรก นอกจากนี้แล้วยังเป็นโรงเรียนที่นำระบบการเรียนการสอน โดยอาศัยสื่อและเทคโนโลยีทางการศึกษามาใช้ก่อนที่กระทรวงศึกษาธิการจะจัดการศึกษาด้วยวิธีการเช่นนี้ รวมทั้งโรงเรียนเขมะสิริอนุสรณ์เป็นโรงเรียนสามัญสตรีที่มีบทบาทสำคัญในการอนุรักษ์และเผยแพร่ศิลปวัฒนธรรมไทยมาจนถึงปัจจุบัน