การเปลี่ยนแปลงรูปแบบการตั้งถิ่นฐานของชุมชนทะเลน้อยจังหวัดพัทลุง

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1)ศึกษาถึงพัฒนาการการตั้งถิ่นฐานของชุมชนทะเลน้อยจากอดีตถึงปัจจุบัน 2)ศึกษารูปแบบและการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการตั้งถิ่นฐานของชุมชน 3)ศึกษาเอกลักษณ์ของชุมชนและความสัมพันธ์ระหว่างคน กิจกรรมและการใช้พิ้นที่ในชุมชน และ 4)เสนอแนะรูปแบบการตั้งถิ่นฐานที่เหมาะสมในอนาคตของชุมชน จากการศึกษาพบว่าชุมชนทะเลน้อยมีการตั้งบ้านเรือนอยู่ริมทะเลน้อยซึ่งมีสภาพเป็นที่ลุ่มน้ำขัง มีลักษณะเป็นชุมชนประมงพื้นบ้านที่มีวิถีชีวิตและกิจกรรมสัมพันธ์กับทะเลน้อย การเปลี่ยนแปลงรูปแบบการตั้งถิ่นฐานของชุมชนบ้านทะเลน้อยสามารถแบ่งได้เป็น 3 ช่วง ได้แก่ ยุคไตรหัวหงส์ ยุคไปมาค้าขายใช้เรือเมล์ และยุคทิ้งทะเลลืมพาย โดยยุคทิ้งทะเลลืมพายมีการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการตั้งถิ่นฐานอย่างชัดเจนที่สุด การเปลี่ยนแปลงดังกล่าวเป็นผลมาจากอิทธิพลของปัจจัยธรรมชาติ เทคโนโลยี มรดกจากอดีต และสภาพเศรษฐกิจและการเมือง รูปแบบการตั้งถิ่นฐานที่คงเอกลักษณ์ดั้งเดิมของชุมชนประมงทะเลน้อยคือการตั้งถิ่นฐานขนานไปกับแนวคลอง ซึ่งในปัจจุบันพื้นที่บริเวณดังกล่าวยังคงมีวิถีชีวิต กิจกรรม และรูปแบบอาคารแบบชุมชนประมงพื้นบ้านดั้งเดิมของชุมชนทะเลน้อย ข้อเสนอแนะเกี่ยวกับรูปแบบการตั้งถิ่นฐานที่เหมาะสมของชุมชนในอนาคตประกอบด้วย 1) การควบคุมสภาพแวดล้อมริมคลองและทะเลสาบโดยการมีส่วนร่วมระหว่างรัฐและประชาชนในท้องถิ่น 2) การอนุรักษ์รูปแบบการตั้งถิ่นฐานของชุมชนโดยใช้มาตรการทางผังเมือง และ 3) การสร้างรายได้ให้แก่ชุมชนควบคู่กับการอนุรักษ์โดยการพัฒนาการท่องเที่ยวชุมชน