ผลของการใช้ปุ๋ยอินทรีย์ต่อการดูดดึงแคดเมียมและสังกะสีของข้าวที่ปลูกในดินปนเปื้อนจากพื้นที่อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก

Abstract

การศึกษาผลของการใช้ปุ๋ยอินทรีย์ต่อการดูดดึงแคดเมียมและสังกะสี ด้วยข้าวที่ปลูก ในดินปนเปื้อนจากพื้นที่ อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก โดยทำการศึกษาในเรือนเพาะชำ ซึ่งแบ่ง ชุดการทดลองได้ 5 ชุดการทดลอง ได้แก่ 1) ดินไม่ปนเปื้อนไม่ใส่ปุ๋ยอินทรีย์ 2) ดินปนเปื้อนไม่ ใส่ปุ๋ยอินทรีย์ 3) ดินปนเปื้อนใส่ปุ๋ยอินทรีย์ 500 กิโลกรัมต่อไร่ 4) ดินปนเปื้อนใส่ปุ๋ยอินทรีย์ 1000 กิโลกรัมต่อไร่ และ 5) ดินปนเปื้อนใส่ปุ๋ยอินทรีย์ 2000 กิโลกรัมต่อไร่ และทำการปลูก ข้าวสี่สายพันธุ์ ได้แก่ 1) ขาวดอกมะลิ105 2) กข6 3) พิษณุโลก3 และ 4) เหนียวสันป่าตอง ทำการเก็บตัวอย่างดิน และข้าว (ส่วนบนดิน และส่วนใต้ดิน) ที่ระยะเวลา 30, 60, 90 และ 120 วัน นำมาวิเคราะห์หาปริมาณแคดเมียมและสังกะสีทั้งหมดในดิน และส่วนต่างๆ ของข้าว ผลการศึกษาในครั้งนี้พบว่า ที่ระยะเวลาในการเก็บเกี่ยว 120 วัน การสะสมแคดเมียมในส่วน เหนือดิน มีค่าต่ำที่สุดในชุดการทดลองที่ใช้ดินปนเปื้อนใส่ปุ๋ยอินทรีย์ที่ปริมาณ 2000 กิโลกรัม ต่อไร่ และปลูกข้าวพันธุ์เหนียวสันป่าตอง โดยมีค่าเท่ากับ 4.1 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ส่วนการ สะสมแคดเมียมในส่วนใต้ดิน มีค่าต่ำที่สุดในชุดการทดลองที่ใช้ดินปนเปื้อนใส่ปุ๋ยอินทรีย์ที่ ปริมาณ 1000 กิโลกรัมต่อไร่ และปลูกข้าวพันธุ์พิษณุโลก3 โดยมีค่าเท่ากับ 9.19 มิลลิกรัมต่อ กิโลกรัม สำหรับการสะสมแคดเมียมในเมล็ด มีค่าต่ำที่สุดในชุดการทดลองที่ใช้ดินปนเปื้อนใส่ ปุ๋ยอินทรีย์ที่ปริมาณ 2000 กิโลกรัมต่อไร่ และปลูกข้าวพันธุ์พิษณุโลก3 โดยมีค่าเท่ากับ 0.06 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ในขณะที่ชุดการทดลองที่ใช้ดินปนเปื้อนแต่ไม่ใส่ปุ๋ยอินทรีย์ และปลูกข้าว พันธุ์พิษณุโลก3 มีค่าการสะสมแคดเมียมในเมล็ด สูงที่สุด โดยมีค่าเท่ากับ 0.29 มิลลิกรัมต่อ กิโลกรัม ดังนั้นปุ๋ยอินทรีย์ที่ระดับความเข้มข้น 1000-2000 กิโลกรัมต่อไร่ สามารถตรึง แคดเมียมไว้ได้ จึงควรมีการแนะนำเกษตรกรให้ใช้ปุ๋ยอินทรีย์ที่ระดับความเข้มข้นนี้