อุดมการณ์ทางการศึกษาของโรงเรียนมหาดเล็ก ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

Abstract

งานวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมาและอุดมการณ์ทางการศึกษาของโรงเรียนมหาดเล็กที่มีต่อการผลิตบุคคลเข้ารับราชการในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ผลการวิจัยพบว่า เมื่อแรกบุคคลชั้นนำมีแนวความคิดในการจัดตั้งโรงเรียนเพื่อฝึกอบรมข้าราชการพลเรือนทั่วไป แต่ด้วยข้อขัดข้องทางด้านบุคลากร งบประมาณ และมีความจำเป็นอย่างเร่งด่วนในการสรรหาข้าราชการฝ่ายปกครองของกระทรวงมหาดไทย โรงเรยีนมหาดเล็กจึงถือกำเนิดขึ้นเพื่อสนองต่อเงื่อนไขดังกล่าวโดยปริยาย ทั้งนี้ ยังคงอาศัยพระราชสำนักเป็นศูนย์กลางในการอบรมความรู้โดยการประสมประสานแนวความคิดในการอนุรักษ์ขนบธรรมเนียมประเพณีแห่งราชสำนักพร้อมทั้งการประยุกต์หลักสุตรการสอนวิชาการปกครองสมัยใหม่เพื่อปลูกฝังอุดมการณ์ทางการศึกษาให้แก่บุคคลในอุดมคติที่รัฐพึงประสงค์ ด้วยคุณสมบัติของความเป็นผู้มีความรู้ดี ความประพฤติดี มีไหวพริบในหน้าที่ราชการ มีความซื่อสัตย์และจงรักภักดีต่อชาติบ้านเมืองภายใต้ศูนย์รวมแห่งสถาบันพระมหากษัตริย์ นอกจากนี้ยังพบว่าบุคคลชั้นนำมิได้ติดยึดกับค่านิยมในการสนับสนุนข้าราชการที่มาจากตระกูลที่ดี แต่ยังได้เปิดโอกาสให้สมาชิกในสังคมได้รับความเสมอภาคทางการศึกษา โดยมีความเชื่อว่า ข้าราชการที่ดีนั้นพิจารณาจากความรู้และความประพฤติดีเป็นสำคัญ