การศึกษากลไกการทำลายไตของพิษและสารแยกส่วนจากพิษงูแมวเซา

Abstract

ปัญหาการถูกงูกัดเป็นปัญหาที่พบได้บ่อยในแถบประเทศเขตเส้นศูนย์สูตร ซึ่งประกอบไปด้วยประเทศไทย ปัญหาที่สำคัญที่สุดในผู้ถูกงูแมวเซากัดคือการเกิดภาวะไตวายเฉียบพลัน ทั้งนี้ยังไม่ทราบสาเหตุการเกิดที่แน่ชัด ซึ่งสันนิษฐานว่ามีความสัมพันธ์มาจากผลของพิษงูแมวเซาที่มีต่อร่างกาย แต่อย่างไรก็ตามในการศึกษาทดลองครั้งนี้มุ่งเน้นการศึกษาผลของพิษงูแมวเซาโดยตรงต่อการเป็นพิษต่อไตโดยใช้ HK-2 ซึ่งเป็นเซลล์ไลน์จากเซลล์บุท่อไตเป็นต้นแบบ ทดสอบขนาดของพิษงูแมวเซาและระยะเวลาที่เซลล์บุท่อไตได้รับพิษ ในการศึกษาการเป็นพิษของพิษงูแมวเซาต่อเซลล์บุท่อไต โดยตรวจสอบจากการบาดเจ็บ การตายของเซลล์บุท่อไต ตลอดจนการเกิด necrosis cell ของเซลล์บุท่อไต ด้วยวิธี trypan blue exclusion assay การหลั่งเอนไซม์ lactate dehydrogenase (LDH), propidium iodide assay และ Annexin V/propidium iodide-labeling flow cytometry ศึกษาการเปลี่ยนแปลงรูปร่างของเซลล์ด้วย transmission electron microscopy และศึกษา sodium/hydrogen exchanger ด้วย western blot analysis หลังจากนั้นตรวจสอบผลของสารแยกส่วนของพิษงูแมวเซาเปรียบเทียบกับพิษงูแมวเซา ที่มีต่อเซลล์ด้วยเทคนิคการวัดระดับเอนไซม์ LDH และ sodium/hydrogen exchanger ผลปรากฏว่า HK-2 cell มีลักษณะทางสัณฐานวิทยาเปลี่ยนแปลงไป เซลล์มีอัตราการตายมากขึ้นเมื่อได้รับพิษที่ความเข้มข้นและระยะเวลาที่มากขึ้น โดยการตายเป็นแบบ necrosis และผลจากการทดสอบสารแยกส่วนจากพิษงูแมวเซาเปรียบเทียบกับพิษงูแมวเซา พบว่าสารแยกส่วนที่สองซึ่งมีปฏิกิริยาของเอนไซม์ phospholipase A₂ (PLA₂) สูงที่สุด ให้ผลการทดสอบที่มีค่าใกล้เคียงกับพิษงูแมวเซามากที่สุด พิษงูแมวเซามีผลต่อการบาดเจ็บของเซลล์บุท่อไตที่ dose และ time dependence จากการทดลองนี้ PLA₂ ให้ผลทดสอบที่คล้ายกับพิษงูแมวเซา แต่อย่างไรก็ตามควรจะยืนยันผลการทดลองด้วยอาการทางคลินิกว่า PLA₂ มีผลทำให้เกิดอาการไตวายเฉียบพลันเช่นเดียวกับการได้รับพิษงูแมวเซาหรือไม่