แนวทางแก้ไขปัญหาที่อยู่อาศัย : กรณีศึกษาชุมชนบ้านสาขลา ตำบลนาเกลือ อำเภอพระสมุทรเจดีย์ จังหวัดสมุทรปราการ

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลักษณะที่อยู่อาศัยของชุมชนทางด้านกายภาพสังคมและเศรษฐกิจ ปัญหาของการอยู่อาศัยในสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติ และเสนอแนะทางแก้ไขปัญหาในการอยู่อาศัย ที่สอดคล้องกับสภาพแวดล้อมและอาชีพ จากการศึกษาพบว่าบ้านสาขลาเป็นชุมชนเก่าตั้งแต่สมัยสุโขทัย สมัยก่อนเป็นชุมชนนาเกลือ แต่จากการท่วมถึงของน้ำทะเลทำให้ทำนาเกลือไม่ได้ และการขายเกลือมีรายได้น้อยจึงเปลี่ยนเป็นชุมชนประมง ลักษณะที่อยู่อาศัยส่วนใหญ่ในชุมชนเป็นบ้านสองชั้น ลักษณะทางสังคมเป็นชุมชนบท ชาวบ้านส่วนใหญ่มีการศึกษาน้อยและมีรายได้ปานกลางถึงค่อนข้างต่ำ ประกอบอาชีพรับจ้างอยู่ในชุมชน จุดเด่นคือเป็นชุมชนที่มีความสามัคคี และเป็นชุมชนที่มีศักยภาพในการมีส่วนร่วมของชาวชุมชน ตัวอย่างเช่นการจัดการด้านแหล่งน้ำบริโภค-อุปโภคในหมู่บ้าน โดยจัดตั้งเป็นคณะกรรมการประปาหมู่บ้านดูแลกันเอง ปัญหาในการอยู่อาศัยในชุมชน ได้แก่ บ้านจมลงทุกปี เนื่องจากดินบริเวณนั้นเป็นดินเลน ต้องทำการดีดบ้านซึ่งราคาดีดบ้านอยู่ที่ 50,000-300,000 บาทต่อหนึ่งหลัง ปัญหาน้ำเสียเพิ่มขึ้นทำให้ผลผลิตทางการเกษตรน้อยลง ปัญหาน้ำท่วม และขยะก็เป็นอีกปัญหาหนึ่ง มีปรากฏให้เห็นทั่วไปในชุมชน เพราะว่าไม่มีการจัดเก็บอย่างต่อเนื่อง และชาวบ้านก็เคยชินกับการทิ้งขยะลงในคลองและที่ว่างหรือข้างทางเดิน ดังนั้นในการแก้ไขปัญหาที่อยู่อาศัยเพื่อให้สอดคล้องกับการประกอบอาชีพ ก็คือการรักษาสภาพแวดล้อม ต้องมีการจัดการสภาพแวดล้อมในชุมชน ควรมุ่งแก้ไขและลดผลกระทบที่เกิดขึ้น เช่น ปัญหาการดีดบ้านควรมีการจัดตั้งกองทุนรวมเพื่อการดีดบ้านสำหรับผู้มีรายได้น้อย การจัดการขยะในชุมชน การฟื้นฟูสภาพป่าชายเลน การจัดการทรัพยากรน้ำ การพัฒนาพื้นที่ ต้องมุ่งเน้นที่การเร่งสร้างจิตสำนึกในชุมชน และการสนับสนุนการมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ทรัพยากรและแก้ไขปัญหา การให้ความรู้แก่ประชาชนในการให้ความสำคัญต่อทรัพยากรธรรมชาติโดยที่ยังคงให้กิจกรรมต่างๆ ดำเนินต่อไปได้ โดยเฉพาะการประมงซึ่งเป็นอาชีพหลักของชุมชน