การจัดการความรู้ทักษะดนตรีไทย : กรณีศึกษาระนาดเอก

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อจัดการความรู้ทักษะดนตรีไทย โดยเฉพาะอย่างยิ่งระนาดเอก เพื่อรวบรวมองค์ความรู้ที่มีอยู่กระจัดกระจายให้เป็นระบบ และนำเทคโนโลยีสารสนเทศเข้ามาช่วยในพัฒนาชุดการฝึกทักษะระนาดเอก เพื่อให้ผู้ที่สนใจสามารถนำความรู้ที่ได้ไปพัฒนาตนเองได้อย่างสะดวกและมีประสิทธิภาพ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ คือ อาสาสมัครผู้ที่สนใจฝึกทักษะระนาดเอกจากเครือข่ายสังคมออนไลน์ จำนวน 10 คน โดยแบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มที่ไม่มีทักษะทางดนตรีไทยมาก่อนเลยและอีกกลุ่มหนึ่งคือกลุ่มที่มีทักษะดนตรีชนิดอื่นแต่ไม่เคยเรียนระนาดเอกมาก่อน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ 1. แบบสัมภาษณ์ 2. ชุดการฝึกทักษะระนาดเอก 3. แบบประเมินทักษะระนาดเอก 4. โปรแกรม WavePad SoundEditor ผลการวิเคราะห์สรุปได้ดังนี้ 1. หลักการสำคัญในจัดการความรู้ คือ การเปลี่ยนแปลงความรู้ที่ซ่อนเร้นให้กลายเป็นความรู้ที่ชัดแจ้ง โดยใช้เทคโนโลยีสารสนเทศมาช่วยเพิ่มประสิทธิภาพ 2. สภาพปัจจุบันของการเรียนการสอนดนตรีไทยคือยังคงเป็นการสอนแบบมุขปาฐะหรือสอนแบบตัวต่อตัวและมีการใช้เทคโนโลยีในการถ่ายทอดในระดับต่ำ สำหรับเกณฑ์มาตรฐานในการปฏิบัติทักษะระนาดเอก ประกอบด้วย 7 ทักษะ คือ 1. ท่านั่ง 2. การจับไม้ 3. การตีคู่ 8 4. การกรอ 5. การสะเดาะ 6. การสะบัด และ 7. การรัวลูกเดียว 3. ชุดการฝึกทักษะระนาดเอกขั้นพื้นฐาน ประกอบด้วยไฟล์เอกสารคู่มืออธิบายการฝึกระนาดเอกพร้อมโน้ตเพลงและคลิปวิดีโออธิบายวิธีการฝึกพร้อมแบบฝึกหัดในการฝึกระนาดเอกทั้ง 7 ทักษะ จำนวน 40 คลิป โดยสื่อดังกล่าวจะบรรจุอยู่ในเพจการสอนระนาดเอก และกลุ่มการฝึกระนาดเอกขั้นพื้นฐาน และใช้การประเมินผลการปฏิบัติทักษะด้วยการวิเคราะห์กราฟ Spectrogram 4. ผลการทดลองใช้ชุดการฝึกทักษะระนาดเอกพบว่า ทั้ง 2 กลุ่ม มีพัฒนาการทักษะการตีระนาดเอกเป็นลำดับขั้น และสามารถปฏิบัติทักษะระนาดเอกขั้นพื้นฐานได้ผ่านเกณฑ์ทุกคน โดยผู้ที่มีทักษะด้านดนตรีมาก่อนจะสามารถปฏิบัติทักษะระนาดเอกได้เร็วกว่า 5. ผลการเผยแพร่ประชาสัมพันธ์เพจการสอนระนาดเอก พบว่าผู้ที่เข้ามาใช้งานนั้นเป็นเพศชาย 69% และเพศหญิง 31% โดยช่วงอายุที่เข้ามามากที่สุดคือ ช่วงอายุ 25-34 ปี รองลงมาคือ 18-24 ปี และ 35-44 ปี ตามลำดับ และส่วนใหญ่ผู้ที่เข้ามาใช้งานเป็นผู้ที่อาศัยอยู่ในประเทศไทย รองลงมาคือ ประเทศสหรัฐอเมริกา และประเทศกัมพูชา ตามลำดับ