ผลกระทบของการพัฒนาเมืองต่อพื้นที่เกษตรกรรมในเขตประเวศ กรุงเทพมหานคร

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพการใช้ที่ดินปัจจุบันและการเปลี่ยนแปลงของพื้นที่เขตประเวศ พร้อมทั้งศึกษาวิวัฒนาการและการเปลี่ยนแปลงของพื้นที่เกษตรกรรม รวมถึงปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการเปลี่ยนแปลงและข้อจำกัดในการพัฒนาพื้นที่ เพื่อนำมาวิเคราะห์ถึงผลกระทบที่มีต่อพื้นที่เกษตรกรรมชานเมืองของเขตประเวศ ผลการวิจัยพบว่า พื้นที่เกษตรกรรมของเขตประเวศส่วนใหญ่อยู่บริเวณทางตอนเหนือของแขวงประเวศ และทางตะวันออกของแขวงดอกไม้ ซึ่งเป็นบริเวณที่การพัฒนายังเข้าไปไม่ถึง พื้นที่เกษตรกรรมที่พบอยู่มากได้แก่ พื้นที่ทำประมงน้ำจืด รองลงมาเป็นพื้นที่ทำนาข้าว และพืชสวน ตามลำดับ ซึ่งพบว่าบริเวณพื้นที่เกษตรกรรมที่มีอยู่จำนวน 11,869 ไร่ เมื่อปี พ.ศ.2530 นั้น มีจำนวนลดลงอย่างต่อเนื่อง จนถึงปี พ.ศ.2536 พื้นที่เกษตรกรรมเหลืออยู่เพียง 7,962 ไร่โดยพื้นที่ดังกล่าวถูกเปลี่ยนไปเป็นพื้นที่เมือง และพื้นที่เกษตรกรรมทิ้งร้างหรือที่รกร้างว่างเปล่า เพื่อรอการพัฒนาต่อไป ผลการวิเคราะห์พบว่า พื้นที่เกษตรกรรมเหล่านี้ต้องประสบกับปัญหาทางด้านกายภาพ เศรษฐกิจ สังคม และสภาพแวดล้อม ทั้งจากการทำเกษตรกรรมในพื้นที่ และปัญหาจากปัจจัยภายนอก นอกจากนี้ยังได้รับผลกระทบจากการพัฒนาเมือง ทั้งการขยายตัวของพื้นที่เมือง และการขยายระบบโครงข่ายคมนาคมขนส่ง ตลอดจนโครงการพัฒนาพื้นที่ขนาดใหญ่ทั้งของภาครัฐและเอกชน ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของการสูญเสียพื้นที่เกษตรกรรมที่อุดมสมบูรณ์ในเขตประเวศ