อิทธิพลของความชื้นและแสงแดดต่อการเสื่อมสภาพของจิตรกรรมฝาผนังในวัด

Abstract

เป็นที่ทราบกันว่าความชื้นและแสงแดดเป็นสาเหตุหลักต่อการเสื่อมสภาพของจิตรกรรมฝาผนังในประเทศไทย การศึกษาปัจจัยเหล่านี้ได้เลือกวัดเปาโรหิตย์ให้เป็นตัวอย่างของวัดที่มีการตัดผนังโดยสอดแผ่นเหล็กไร้สนิมเพื่อกันความชื้นจากใต้ดิน และเลือกวัดสุวรรณารามราชวรวิหารเป็นตัวอย่างของวัดที่ไม่ได้ตัดผนังกันความชื้น เนื่องจากวัดทั้งสองอยู่ใกล้แหล่งน้ำและภาพจิตรกรรมอยู่ในสมัยใกล้เคียงกัน โดยมีการศึกษาปริมาณความชื้นบนผนัง ความชื้นสัมพัทธ์ในอากาศ ปริมาณความเข้มแสงบนผนัง และรังสีอัลตราไวโอเลตบนผนัง ส่วนการเสื่อมสภาพของจิตรกรรมฝาผนังภายในอุโบสถนั้น ศึกษาจากเปอร์เซ็นต์การเสื่อมสภาพและชนิดของเกลือบนผนัง ผลการศึกษายืนยันว่าการตัดผนังกันความชื้นโดยใช้แผ่นเหล็กไร้สนิมฝังในผนังนั้นสามารถกันน้ำซึมจากใต้ดินได้ แต่ยังคงมีปัญหาจากเกลือที่ยังหลงเหลือในผนัง วัดเปาโรหิตย์มีปริมาณความชื้นบนผนังน้อยกว่าวัดสุวรรณารามฯ แต่ความชื้นสัมพัทธ์ในอากาศภายในอุโบสถของทั้ง 2 วัดไม่แตกต่างกัน โดยที่วัดสุวรรณารามฯ มีความชื้นสัมพัทธ์ในอากาศภายในอุโบสถน้อยกว่าภายนอกอุโบสถ ในขณะที่วัดเปาโรหิตย์มีความชื้นสัมพัทธ์ในอากาศทั้งภายในและภายนอกอุโบสถไม่แตกต่างกัน โดยปริมาณความชื้นบนผนังของทั้ง 2 วัด มีความสัมพันธ์แปรตามความชื้นสัมพัทธ์ในอากาศภายในอุโบสถ การเปลี่ยนแปลงของปริมาณความชื้นบนผนังจะขึ้นอยู่กับ ความสูงจากพื้นของตำแหน่งที่วัดความชื้น ฤดูกาล และทิศที่ตั้งของผนัง สำหรับช่วงเวลาของวันนั้นพบว่าไม่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงปริมาณความชื้นบนผนัง นอกจากนี้พบว่าวัดเปาโรหิตย์มีปริมาณความเข้มแสงและรังสีอัลตราไวโอเลตบนผนังมากกว่าวัดสุวรรณาราม โดยที่การเปลี่ยนแปลงปริมาณความเข้มแสงและรังสีอัลตราไวโอเลตบนผนังขึ้นอยู่กับฤดูกาล ช่วงเวลาของวันและทิศที่ตั้งของผนัง ในวัดเปาโรหิตย์พบว่าปริมาณความชื้นบนผนังมีความสัมพันธ์แปรตามปริมาณความเข้มแสงและอัลตราไวโอเลต แต่เป็นความสัมพันธ์ในระดับน้อยมาก ในขณะที่วัดสุวรรณารามฯ ปริมาณความชื้นบนผนังไม่มีความสัมพันธ์กับปริมาณความเข้มแสงและรังสีอัลตราไวโอเลต การเสื่อมสภาพของจิตรกรรมฝาผนังในวัดสุวรรณารามฯ คิดเป็นเปอร์เซ็นต์พบว่ามีความสัมพันธ์แปรตามปริมาณความชื้นบนผนัง แต่ไม่มีความสัมพันธ์กับปริมาณความเข้มแสงและรังสีอัลตราไวโอเลตบนผนัง ในขณะที่วัดเปาโรหิตย์ เปอร์เซ็นต์การเสื่อมสภาพไม่สามารถหาความสัมพันธ์กับทั้ง 3 ปัจจัยได้ เพราะส่วนล่วงของจิตรกรรม ...