ผลของโปรแกรมรำกระทบไม้แบบประยุกต์ที่มีต่อรูปแบบการเดินและการทรงตัวในผู้ป่วยพาร์กินสัน

Abstract

วัตถุประสงค์ การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมรำกระทบไม้แบบประยุกต์ที่มีผลต่อรูปแบบการเดินและการทรงตัวในผู้ป่วยพาร์กินสัน วิธีดำเนินการวิจัย กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยพาร์กินสันในศูนย์รักษาโรคพาร์กินสันและกลุ่มโรคความเคลื่อนไหวผิดปกติ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย อายุ 50-75 ปี มีระดับความรุนแรงของโรค (Modified Hoehn & Yahr stages) อยู่ในระยะที่ 2.5 - 3 จำนวน 24 คน เป็นกลุ่มทดลองจำนวน 13 คน และกลุ่มควบคุมจำนวน 11 คน ในกลุ่มทดลองจะได้รับการฝึกด้วยโปรแกรมรำกระทบไม้แบบประยุกต์ เป็นเวลา 10 สัปดาห์ สัปดาห์ละ 3 ครั้ง ครั้งละ 60 นาที กลุ่มควบคุมใช้ชีวิตประจำวันตามปกติ ทำการทดสอบในกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมทั้งในช่วงยาออกฤทธิ์ (on time) และยาหมดฤทธิ์ (off time) ที่ก่อนและหลังการทดลอง 10 สัปดาห์ โดยทำการทดสอบรูปแบบการเดินด้วยเครื่อง The GAITRite Electronic Walkway และโปรแกรมวิเคราะห์การเคลื่อนไหว (Digital Motion Analysis Software) ทดสอบการทรงตัวด้วย Balance platform, Mini-BESTest และการหมุนรอบตัวเอง 360 องศา ทดสอบความสามารถในการเคลื่อนไหวด้วยแบบประเมิน UPDRSII&III และ Timed Up and Go test และทดสอบคุณภาพชีวิตด้วยแบบสอบถามคุณภาพชีวิตสำหรับโรคพาร์กินสัน (PDQ-8) นำผลที่ได้มาวิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติ โดยการหาค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน เปรียบเทียบระหว่างกลุ่มด้วยสถิติ Independent t-test และ Kolmogorov-Smirnov two sample test และเปรียบเทียบภายในกลุ่มด้วยสถิติ Paired t-test และ Wilcoxon matched pairs signed-ranks test ผลการวิจัย 1. หลังการทดลอง 10 สัปดาห์ พบว่า ค่าเฉลี่ยความเร็วในการเดิน (Velocity) ระยะก้าว (Stride length) และระยะทางที่เท้ายกลอยจากพื้นขณะเดิน (Maximum Ground Clearance) ของกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (p < .05) ทั้งในช่วงยาออกฤทธิ์และยาหมดฤทธิ์ 2. หลังการทดลอง 10 สัปดาห์ พบว่า ในช่วงยาออกฤทธิ์ มีค่าเฉลี่ยคะแนนการทรงตัว Mini-BESTest, เวลาที่ใช้ในการหมุนตัว 360 องศา และทุกตัวแปรของ Balance platform ทั้งในขณะลืมตาและหลับตา ยกเว้น Mean sway ML, Maximum sway ML, Maximum sway AP และ Sway area ในขณะหลับตา ในช่วงยาหมดฤทธิ์ มีค่าเฉลี่ยเวลาที่ใช้ในการหมุนตัว 360 องศา, Mean sway ML, Mean sway AP, Maximum sway ML, Maximum sway AP, Mean velocity ML และ Sway area ขณะลืมตา และค่าเฉลี่ย Maximum sway ML, Maximum sway AP, Sway path length, Mean velocity Mean velocity AP และ Sway area ในขณะหลับตา ของกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (p < .05) 3. หลังการทดลอง 10 สัปดาห์ พบว่า ค่าเฉลี่ย Timed Up and Go test ทั้งในช่วงยาออกฤทธิ์และยาหมดฤทธิ์ และ UPDRSIII ในช่วงยาหมดฤทธิ์ ของกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (p < .05) 4. หลังการทดลอง 10 สัปดาห์ พบว่า คะแนนคุณภาพชีวิต PDQ-8 ของกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (p < .05) สรุปผลการวิจัย การฝึกออกกำลังกายด้วยโปรแกรมรำกระทบไม้แบบประยุกต์ในผู้ป่วยพาร์กินสันสามารถช่วยให้ผู้ป่วยพาร์กินสันมีรูปแบบการเดิน การทรงตัว ความสามารถในการเคลื่อนไหว รวมถึงคุณภาพชีวิตดีขึ้น (p > .05)