วาทกรรมและอุดมการณ์ของผู้เกี่ยวข้องกับนโยบายปราบปรามยาเสพติด

Abstract

ศึกษาวาทศิลป์และอุดมการณ์และปฏิบัติการทางวาทกรรม ของผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับนโยบายปราบปรามยาเสพติด ได้แก่ รัฐบาล ฝ่ายค้าน คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ นักวิชาการและสื่อมวลชน วิธีการศึกษาได้ใช้การศึกษาเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) ประกอบด้วยการวิเคราะห์วาทกรรม (Discourse analysis) ซึ่งประกอบด้วยการวิเคราะห์ปริบทและตัวบท โดยการศึกษาจากหนังสือพิมพ์ 4 ฉบับ ได้แก่หนังสือพิมพ์ไทยรัฐ หนังสือพิมพ์มติชน หนังสือพิมพ์ข่าวสด และหนังสือพิมพ์กรุงเทพธุรกิจ ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2456 ถึงวันที่ 30 เมษายน 2546 รวมทั้งสิ้น 1,050 ชิ้น โดยผู้วิจัยได้คัดเลือกเฉพาะข่าวที่มีการแสดงถึงวาทกรรมจำนวนทั้งสิ้น 101 ชิ้น ผลการศึกษาพบว่า วาทกรรมที่เกิดขึ้นจากการวิเคราะห์นโยบายปราบปรามยาเสพติด มีเรื่องของ อำนาจ อุดมการณ์ แต่ละกลุ่มผู้เกี่ยวข้องมีการใช้อำนาจในการโน้มน้าวใจโดยแสดงออกถึงอุดมการณ์ที่กลุ่มตนเองสังกัด โดยรัฐบาลเน้นการใช้อำนาจในลักษณะการให้คุณให้โทษ ในขณะที่คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ใช้อำนาจตามพระราชบัญญัติคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติประกอบกับอุดมการณ์ด้านสิทธิมนุษยชน ฝ่ายค้านมีการแสดงออกถึงอุดมการณ์ในการดำเนินนโยบาย ภายใต้กรอบของกฎหมาย ในขณะที่นักวิชาการมีการใช้อำนาจในการเป็นผู้รู้เพื่อผลักดันอุดมการณ์ของกลุ่มที่ตนสังกัดอยู่ และในกลุ่มสื่อมวลชนมีบทบาทในการเป็นทรัพยากรอันเป็นแหล่งอำนาจทางวาทกรรม