การบังคับคดีโดยเอกชน

Abstract

การมีหนี้เกิดขึ้นและลูกหนี้ไม่สามารถชำระหนี้คืนให้แก่เจ้าหนี้ได้ ก่อให้เกิดความเสียหายแก่ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง ซึ่งการติดตาม หรือบังคับคดีทรัพย์สินกลับคืนมาเกิดความล่าช้า และไม่ได้มูลค่าที่ควรจะขายได้ยิ่งก่อให้เกิดความเสียหายแก่ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องดังกล่าวหนักเป็นทวีคูณ จากการศึกษาวิจัยพบว่า การบังคับคดีของไทยยังมีปัญหาการบังคับคดีที่ล่าช้าและขายทรัพย์ได้ราคาต่ำ ซึ่งสาเหตุหลักของการบังคับคดีที่ล่าช้านั้นเนื่องจากว่า ผลกระทบจากวิกฤติเศรษฐกิจ และการเงิน พ.ศ. 2540 ทำให้มีคดีคั่งค้างอยู่ที่กรมบังคับคดีมากมาย ประกอบกับรัฐบาลได้มีนโยบายลดขนาด และอัตรากำลังคนภาครัฐลง ทำให้จำนวนเจ้าพนักงานบังคับคดีที่จะปฏิบัติหน้าที่บังคับคดีไม่เพียงพอ อีกทั้งในการบังคับคดียังมีปัญหาในทางปฏิบัติ และปัญหาทางกฎหมาย ทำให้การบังคับคดีมีความล่าช้า และขายทรัพย์ได้ในราคาต่ำ หากมีการบังคับคดีที่รวดเร็วมีประสิทธิภาพ และสามารถขายทรัพย์ได้ในราคาสูงจะเป็นการคุ้มครองสิทธิของเจ้าหนี้ ลูกหนี้ และผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง ในประเทศฝรั่งเศสซึ่งเป็นต้นแบบของระบบบังคับคดีเอกชน และต่อมาประเทศอังกฤษ และประเทศอื่นๆ ได้ประสบความสำเร็จในการนำระบบบังคับคดีโดยเอกชนของประเทศฝรั่งเศสมาใช้ ดังนั้น ในการศึกษาวิจัยในครั้งนี้จึงได้ทำการศึกษาวิเคราะห์ถึง หลักกฎหมายการบังคับคดีเอกชนในประเทศฝรั่งเศส และประเทศอังกฤษ ซึ่งจากการศึกษาวิจัยพบว่าระบบกฎหมายบังคับคดีโดยเอกชนของทั้ง 2 ประเทศดังกล่าว เป็นระบบที่เหมาะสมและมีประสิทธิภาพ เมื่อนำหลักกฎหมายบังคับคดีเอกชนของประเทศดังกล่าวมาปรับใช้ในประเทศไทย จะทำให้การบังคับคดีมีความรวดเร็วขึ้น และขายทรัพย์ได้ราคาสูงขึ้น เป็นการส่งเสริมนโยบายของรัฐ และสามารถคุ้มครองสิทธิทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องได้เป็นอย่างดี อย่างไรก็ดี หากมีการนำหลักการบังคับคดีโดยเอกชนมาใช้ในประเทศไทย อาจมีปัญหาในทางกฎหมายได้ เนื่องจากการบังคับคดีกับทรัพย์สินของลูกหนี้ตามคำพิพากษานั้นเป็นการกระทบสิทธิของบุคคล ดังนั้น หากมีการนำกฎหมายบังคับคดีโดยเอกชนมาปรับใช้จะต้องมีการแก้ไขเพิ่มเติมกฎหมาย โดยกำหนดรายละเอียด และสาระสำคัญของการปฏิบัติงานของเจ้าพนักงานบังคับคดีเอกชนให้ชัดเจน เพื่อให้การดำเนินงานสามารถคุ้มครองทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องได้อย่างมีประสิทธิภาพ